Merkez Bankası verilerine göre, yüksek faiz politikasına geçilmesiyle birlikte, sadece fakirler değil, zenginler de harcamalarını azalttı. Buna göre zenginler tasarrufa başladı.
Merkez Bankası’nın (TCMB) blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yer alan “Parasal Sıkılaşma ve Gelir Düzeyine Göre Tüketim Harcamaları” başlıklı analizde, yüksek gelir grubundaki hanelerin tasarrufa yöneldiği, parasal sıkılaşmayla birlikte tüketim harcamalarının tüm gelir gruplarında yavaşladığı belirtildi.
Analiz, TCMB Genel Müdür Yardımcısı Altan Aldan, TCMB’de Yardımcı Ekonomist Barbaros Eriş ve TCMB’de Araştırmacı Alper Yıldırım tarafından hazırlandı.
Analize göre, sıkı para politikası, hane halklarının tüketim harcamalarını gelir düzeylerine bağlı olarak farklı biçimlerde etkiliyor. Ciroların zaman içindeki seyri detaylı incelendiğinde, cirolardaki yıllık artışın parasal sıkılaşmayla birlikte tüm kategorilerde gerilediği gözlendi.
Bu gerileme yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerde daha belirgin. Sıkılaşmanın başlamasından hemen önce -2023 yılının ikinci çeyreğinde- yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerde yıllık ciro artışı düşük gelir grubuna hitap eden ürünlerdeki artışın yaklaşık bir buçuk katı iken parasal sıkılaşma ile birlikte her iki ürün grubundaki artış oranları benzer seviyelere geriliyor. Ayrıca, parasal sıkılaşma ile birlikte, yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerde ciro artışları düşük gelir grubuna hitap eden ürünlerdeki artışın altına iniyor. Bu durum, özellikle yüksek gelir grubundaki hanelerin tasarrufa yöneldiğine işaret ediyor.
Satış hacimlerine bakıldığında da benzer bir resim çıkıyor. Yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerin satış hacmindeki değişim parasal sıkılaşma öncesinde düşük gelir gruplarındaki yıllık değişimin yaklaşık üç katı iken sıkılaşma sonrası artış oranları yakın seviyelere geriliyor.
Diğer ifadeyle yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerdeki satışlar, düşük gelir grubuna hitap eden ürünlere göre parasal sıkılaşmadan reel olarak daha fazla etkileniyor. Ancak cirodan farklı olarak, yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerin satış hacmindeki artış oranı diğer ürünlerin bir miktar üzerinde. Bu gözlem, ürün gruplarının göreli fiyatlarında farklılaşma olduğuna işaret ediyor.
Özetle, parasal sıkılaşmayla birlikte tüketim harcamaları tüm gelir gruplarında yavaşlıyor. En belirgin yavaşlama ise parasal sıkılaşma öncesinde diğer gruplara kıyasla çok daha güçlü seyretmiş olan yüksek gelir grubuna hitap eden ürünlerde yaşanıyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
