Merkezi yönetim bütçesinin yüklü faiz ödemeleri ve diğer kamu harcamalarının etkisiyle rekor düzeyde açık verdiği yılın ilk çeyreğinde Türk halkı saniyede ortalama 260 bin lira dolayında vergi ödedi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre ocak-mart döneminde toplam vergi tahakkuku 3 trilyon 332 milyar 601 milyon 139 bin 795 lira 85 kuruş oldu. 90 günlük dönemdeki tahsilat ise bunun yüzde 60,7’si kadar olmak üzere 2 trilyon 22 milyar 726 milyon 104 bin 919 lira 95 kuruş olarak gerçekleşti.
Buna göre bu dönemde fiilen ortalama olarak günde 22 milyar 474 milyon 724 bin 499 lira 11 kuruş, saatte 936 milyon 447 bin 270 lira 80 kuruş, dakikada 15 milyon 607 bin 454 lira 51 kuruş ve saniyede 260 bin 124 lira 24 kuruş vergi toplandı.
Dünya Gazetesi’nden Naki Bakır, vatandaşın vergiyle imtihanını yazdı. Ocak-mart döneminde tahsil edilen verginin 1 trilyon 450,2 milyar liralık bölümü tüketimden alınan dolaylı vergilerden, 572,5 milyar lirası ise gelir, kâr ve servetten alınan ‘doğrudan’ vergilerden geldi. Buna göre üç aylık dönemde toplanan her 100 liralık verginin 71,7 lirasını tüketiciler öderken, gelir, kâr ve servetten alınan ‘doğrudan’ vergilerin pastadaki payı yüzde 28,3’te kaldı. Başka deyişle toplam tahsilatın dörtte üçe yakını yurttaşların tükettiği mal ve hizmetlere ödediği, fiyatın içinde yer alan ‘dolaylı’ vergilerden; yaklaşık dörtte biri ise gelir sahipleri ve holdingler dahil kâr elde eden kurumlar ile servet sahiplerinden alınan doğrudan vergilerden elde edildi.
Doğrudan vergiler kapsamında Gelir Vergisi mükelleflerinden üç ayda yapılan tahsilat 501,4 milyar lira ile toplam vergi pastasının yüzde 24,8’ini oluşturdu. Ancak bunun 469,2 milyar lira ile tamamına yakınını memur maaşları ve özel sektör çalışanlarının ücretleri üzerinden kaynağından yapılan Gelir Vergisi Tevkifatı oluşturdu.
Ticari kazanç, zirai kazanç, serbest meslek kazancı, menkul sermaye iradı ve gayrimenkul sermaye iradı elde eden mükelleflerden beyana dayalı, basit usulde ve geçici nitelikte tahsil edilen toplam Gelir Vergisi geliri ise sadece 32,3 milyar lira ile toplam pastada yüzde 1,6 pay alabildi.
Doğrudan vergilerden Kurumlar Vergisi’nde üç aylık tahsilat ise 23,7 milyar lira ile geçen yılın aynı dönemindeki tutarın yüzde 16,1 altında kaldı. Kurumlar Vergisi tahsilatının toplam pastadaki payı sadece yüzde 1,2 oldu. Ancak yıllık beyanname ayı olan nisan ayında bu pay yükselecek.
Yine ‘doğrudan’ vergiler arasında yer alan Motorlu Taşıtlar Vergisi’nde üç aylık tahsilat 45,7 milyar lira olurken, Veraset ve İntikal Vergisi’nde 1,6 milyar ve Değerli Konut Vergisi’nde sadece 60,7 milyon liralık bir tahsilat gerçekleşti.
Dolaylı vergiler tüketim mallarını satın alma sırasında fiyatın içinde yer alan orana göre kaynağından kesiliyor. Dolaylı vergi, tedarik zinciri içinde yasal yüklenicisi olan nihai tüketiciler açısından, satın alınan mal ya da hizmetin fiyatının üzerine binen ek bir ödeme anlamına geliyor. Toplam pastadaki payı yüzde 70’ler dolayında seyreden dolaylı vergiler devletin başlıca finansman kaynağı olmaya devam ediyor. Kamusal ihtiyaçlar için toplanan verginin bireylerin kazancı yerine tüketimi üzerinden belirlenmesi, aynı tüketimden gelir düzeyine bakılmaksızın herkesten aynı tutarda vergi alınması vergi adaletini bozuyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
