Havalar soğumaya, yavaş yaklaşmaya başladıkça ayakkabı tamircileri ve terziler en yoğun dönemini yaşıyor. Hazır giyim ve ayakkabı fiyatlarına gelen üst üste zamlar tüketiciyi tamire yönlendiriyor. Yeni ürün alamayan vatandaş, tamircilerin yolunu tutuyor.
Havalar iyice soğudu, kış da yavaş yavaş geliyor. Ancak ekonomik krizin pençesindeki vatandaşlar, yüksek fiyatlı yeni sezon kışlık ürünleri alamıyor. Bunun yerine eski ayakkabı ve montlar tamire götürülüyor. Lostra salonları ve terziler bu nedenle en yoğun günlerini yaşıyor…
Bugünün ekonomisi ile ortalama bir ayakkabının yenilenmesi ya da tamir görme işlemi 300-500 lira arasında değişirken, sıfırını almak 1.500- 2.000 TL’den başlıyor. Bir ayakkabının tamirat işlemi için 3 gün sonraya gün veren lostralar bulunuyor. Aynı durum dış giyim için de geçerli. Eski mont, kaban, kazak ve kot gibi ürünler de terzilerde yenileniyor. Bu işi yapan esnaflar yaşanan yoğunluktan memnun. Ancak onların derdi de çalıştıracak eleman bulamamak.
Türkiye Gazetesi’nden Kaan Zenginli’nin haberine göre, usta-çırak ilişkisinin neredeyse son bulduğu zanaat işlerine gençler ilgi göstermiyor. Bu da işlerin uzun sürmesine ve fiyatların da artmasına neden oluyor.
İstanbul’da ayakkabı tamiri ile uğraşan Ramazan Seyitoğlu “Yaklaşık 20 yıldır bu işle uğraşıyorum. Bu zamanki kadar yoğunluğu yaşamadık dersek doğru olur. Eskiden tamirat ve ayakkabı yenileme işlemleri çok sık olmazdı. Pandemiden sonra insanlar ayakkabı almak yerine tamir edip giymeyi tercih ediyor. ‘Kullan-at’ mantığı son buldu. Çünkü ayakkabı fiyatları çok yüksek. Bugün 2 bin TL olan bir ayakkabıyı 500 lira gibi bir ücrete sıfır gibi yeniliyoruz” dedi. Lostralara ilgi olması nedeniyle bazı esnafın fiyatları artırdığına da değinen Seyitoğlu “Lüks semtlerde ya da AVM’lerde bu işi yapanlar giderler arttığı için işlem ücretlerine zam yaptılar. Bu doğru… Ancak bu genel sektörümüze kapsamıyor. Nihayetinde kıymetli bir iş yapıyoruz. Zanaatkâr olmak bu devirde çok değerli” dedi.
Eleman bulmakta sıkıntı çektiklerini söyleyen Ramazan Seyitoğlu “Gençler bizim işlerimizi yapmak istemiyor. Çoğu gencimiz daha kısa yoldan para kazanmak istiyor. Hâlbuki bu tür meslekleri öğrenseler gelecekte çok daha iyi para kazanabilirler. El emeğinin kıymeti çok farklı. Çalışacak eleman olmadığı için de tek başımıza tamir yapmaya çalışıyoruz, bu da teslimat sürelerini artırıyor. Sadece benim gibi küçük bir esnafın elinde yapılmayı bekleyen 12 ayakkabı var. Ayrıca maaşları da beğenmiyorlar. Oysaki bugün iyi bir ayakkabı ustasının maaşı 30 bin liradan başlıyor” dedi.
Terzilerin işleri de ayakkabıcılar kadar yoğun… İstanbul Beylikdüzü’nde terzilik yapan Ayhan Danışgel “Eskiden kıyafet tasarlardık, terzilik buydu. Şimdi tadilat ve tamirat işleri daha sık yapılıyor. Kıyafet fiyatları çok arttı Özellikle kışlık giysiler cep yakıyor. İnsanlar da bundan dolayı tamirata geliyor. Beden küçültme, uzatma, kısaltma, yama ve arma dikimi gibi işlemler en sık yaptıklarımız. Terzi işlemlerini çok pahalı olduğunu düşünmüyorum. Ama bazıları bu ilgiyi fırsata çevirip zam yapmış olabilir. Bizim meslekte fiyattan çok yapılan işin kalitesine bakılır. Bu devirde işini ehliyle yapan sayılı terzi kaldı” dedi.