Bu yıl Türkiye’den gönderilen 139 parti üründe toksin (sağlığa zararlı madde) limiti aşılmış. AB Gıda Alarm Sistemi’ndeki bildirim sayısı geçen yıla oranla azalsa da son 3 yılda Türkiye genelinde kullanılan pestisit miktarında yüzde 10 artış var. Peki gümrükten dönen gıdalara ne oluyor?
Velev Analiz – Zararlı ilaç kalıntısı tespit edildiği için geri gönderilen tarım ürünlerinin akıbeti ne oluyor?
Bu soru her iadede gündeme gelir. Sorunun cevabını Milliyet yazarı Gürkan Akgüneş veriyor yazısında:
“Türkiye’den gönderilen tarım ürünleri, AB’nin sınırlarına girdiğinde gümrüklerde kontrolden geçiyor. Bu kontrollerde, ilgili partiden örnekler alınarak laboratuvarda analiz ediliyor. Eğer analizlerde sebze ya da meyvede, tolere edilebilir limiti aşan oranda pestisit kalıntısı saptanırsa o ürün Türkiye’ye iade ediliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, iade edilen ürünlerin, Türkiye’ye ithal ediliyormuş gibi işleme alındığını ve yeniden analize tabi tutulduğunu belirterek, sonuçların Türkiye’nin Gıda Kodeksi’ndeki limitleri de aşması durumunda, ürünün imha edildiğini kaydediyor. Limit aşmıyorsa ürünlerin tekrar Türkiye’de satışa sunulmasına izin veriliyormuş.”
Kısacası, Avrupa ülkelerinin, hatta Rusya’nın kendi vatandaşları için uygun ve sağlıklı bulmadığı tarım ürünleri, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından iç piyasaya sürülebiliyor. Zira bu ürünlere yönelik içeride yapılan analizlerle ilgili hiçbir bilgi de paylaşılmıyor. Oysa gümrük kapısından dönen ürünlerin akıbetine dair kamuoyu düzenli bilgilendirilmeli.
Ülkemiz bu sorunu yıllardır yaşıyor. Domatesten, kuru incire; fıstıktan, kuru üzüme kadar liste epey kabarık. Oysa Avrupa Birliği, ihraç ettiğimiz gıdalardaki uygunsuz pestisit kalıntılarını Gıda Alarm Sistemi’nde günbegün yayınlıyor. Bu listeyi incelediğimizde bu yıl en büyük sıkıntının kuru incirde yaşandığı görülüyor. Ama kuru incirdeki sorun pestisitle alakalı değil. Asıl sorun aflatoksinde. Aflotoksin, karaciğer kanserine yol açabilen bir mikotoksin.
2024 yılında Türkiye’den gönderilen 139 parti üründe toksin limiti aşılmış. Listede 1 Ocak-10 Aralık itibarıyla 461 bildirim var.
İncirden sonra en fazla geri gönderilen tarım ürünümüz biber. Biberdeki sorun ise doğrudan pestisitlerle alakalı. Tolere edilebilir limiti aşan oranda kalıntı saptanan biber sevkiyatı 34. En sık saptanan iki tarım zehri ise formetanate ve klorprifos. İkisi de böcek öldürücü ve canlıların sinir sisteminde tahribat yaratıyorlar. Klorprifos, Türkiye’de ve Avrupa’da yasaklı.
Biberden sonra en sık sınır reddi bildirimi Antep fıstığına yapılmış. Listede 32 fıstık bildirimi var ve bu bildirimler de toksin kaynaklı. Listenin 4’üncü sırasında ise yüksek oranda pestisit kalıntısı nedeniyle limon var. Limon için AB Gıda Alarm Sistemi’ne 27 bildirim düşmüş. Üzümle ilgili 20, nara dair 13, domatesle ilişkili 11 bildirimde bulunulmuş.
Bakanlığın verilerine göre son 3 yılda Türkiye genelinde kullanılan pestisit miktarı yaklaşık yüzde 10 artmış. 2021 yılında Türkiye genelinde 52 milyon 965 bin litre pestisit kullanılırken, 2023 yılında bu rakam 57 milyon 766 bin litreye yükselmiş. Adana, Antalya, Manisa ve Mersin en çok tarım zehrinin kullanıldığı bölgeler. Her bir ilde kullanılan pestisit miktarı 4 milyon litreyi aşıyor. Adana’daki pestisit kullanımında yaşanan artış göze çarpıyor. Verilerde bir diğer dikkat çekici istatistik de ot öldürücü sınıfındaki herbisitlerin kullanımında yaşanan artış.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
