Gazeteci Bahadır Özgür, Ukrayna'ya savaş mühimmatı üretecek bir şirketin Ankara'nın Sincan ilçesindeki arsayı satın alma hikayesini yazdı. 149 Milton 500 bin TL'lik arsa, bir gecede 54 milyon 900 bin TL'ye verilince, bir emlak komisyoncusu suç duyurusunda bulundu. Satıştan devletin kaybı ise vergi ve harç kaybı 75 milyon lira civarında.
149 milyon 500 bin liralık arsanın fiyatı, satıştan bir gün önce nasıl oldu da 54 milyon 900 bin liraya indi?
Bu sorunun ardında ilginç bir hikaye var. Başkent’teki bir emlak satışından başlıyor, milyonlarca dolarlık askeri bir anlaşmaya uzanıyor.
Savunma sanayi alanında yapılan yatırımlar, alınan teşvikler, sadece belli firmaların kayırıldığı sistem sık sık eleştiri konusu alırken Ankara’da satışı gerçekleşen bir arsanın hikayesini, bu alanda Türkiye’de yeni bir silah şirketini parlatıyor.
Gazete Duvar yazarı Bahadır Özgür, bugünkü yazısında Ankara’da satışı yapılan arsanın hikayesini ve bu arsayı alana savunma sanayiinin yeni yıldızı şirketi mercek altına aldı.
Ukrayna savaşı için top mermisi üretecek firmanın Ankara Sincan’da bulunan ve 6 boyunca 140 milyon 500 bin TL’ye ilanda duran arsayı 54 milyon 900 bin TL’ye aldığını kaydeden özgür, bir emlak komisyoncusunun şikayeti ve suç duyurusu ile olayın ortaya çıktığını kaydetti.
Meselenin Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’i de ilgilendirdiğini kaydeden özgür, “Şimşek, emlak satışıyla ilgili ilanları yakın takibe aldıklarını, tapularda gerçek değerin altında bedel gösterenlerin yakasına yapışacaklarını açıklamıştı. İşte burada tam da örnek bir olay duruyor” diye yazdı.
Bahadır Özgür’ün yazısında aktardığı bilgiler şöyle:
“Ankara’da bir emlak komisyoncusu 25 Nisan 2024 günü, vergi dairesine gidip ihbarda bulundu. Aynı gün savcılığa suç duyurusu yaptı. İhbarın sebebi, Sincan’da 6 ay boyunca 149 milyon 500 bin lira olarak ilan edilen bir arsanın aniden 54 milyon 900 bin liraya düşürülmesi ve bir gün sonra el değiştirmesiydi. Devletin zarara uğratıldığı iddia ediliyordu. Deliller sunuldu. Hesaplamalara göre vergi ve harç kaybı 75 milyon lira civarındaydı.
Buraya kadar konu, gayrimenkul satışlarında alışkın olduğumuz üzere çoğunlukla satıcı tarafın isteği ile tapuda değeri düşük gösterme meselesi. Bundan sonrası daha ilginç. Çünkü alıcı kısmında, şimdiye kadar pek kimsenin bilmediği ve yakında Türkiye’nin en büyük silah ihracatçılarından olacak bir şirketin adı yazılı: Arca Savunma. Arsayı, Ukrayna’ya gönderilecek top mermilerinin üretimi için yeni bir tesis kurmak amacıyla aldı.
Nereden hatırlıyoruz Arca’yı?
16 Nisan günü bu köşede, ABD ile Türkiye arasında imzalanan mühimmat anlaşması konu edilmişti. Detayları şu linkten okuyabilirsiniz. (155 mm’lik mermiyle büyüyen yeni ‘savaş tüccarı’ kim?)
Rusya-Ukrayna savaşında en çok kullanılan mühimmat 155 mm’lik top mermisi ve NATO talebe yetişemiyor. AB’nin üretmesi için milyar Euro’luk yeni bir paket hazırlandı. Fransa, Kıbrıs Rum Cumhuriyeti ve Yunanistan’ın vetosundan dolayı Türkiye ihaleye dahil edilemiyordu. ABD çözümü buldu ve kendi payına düşenin önemli kısmını Türkiye’ye taşere etti. Yerel seçimlerden bir gün önce Bloomberg Ajansı duyurdu. Haberde geçen şirket Arca Savunma’ydı.
Çorumlu bir tüccar tarafından 2020’de Ankara’da kuruldu. Büyüme hızı inanılmaz. Şirketin tanıtımında şöyle deniliyor: “900 mm’den 120 mm’ye kadar havan, 122 mm kısa ve uzun menzilli çok namlulu roketatar, 122-152-155 mm topçu mühimmatı üretiyor.”
Fabrikası Çorum’da, Makine Kimya Endüstrisi’nin (MKE) öncülüğünde 6 milyar liraya inşa edilmeye başlanan ve açılışını Ağustos 2023’te Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı OSB’de bulunuyor. Arca’nın yanında bir başka yeni şirket daha gün sayıyor. 2011’de altın rafinerisi kuran, bir ara Venezuela altınlarını getirip işleyeceğini açıklayan Ahlatçı Holding’e ait Gold Force Barut. Üretime geçtiğinde hammaddenin tamamını oradan alacak Arca.
(İsmail Terlemez ilk ve tek röportajını Çorum’da bir yerel gazeteye verdi.)
ABD’den top mermisi işini alan, yerli ve milli obüslerin, havanların, roketatarların mühimmatının önemli kısmını ürettiği söylenen Arca ile ilgili bu bilgileri, Çorum’da yerel bir gazeteden öğreniyoruz. Yöneticisi İsmail Terlemez sadece oraya konuştu çünkü.
Onun adını nerede duymuştuk peki? Arşive dönelim yine.
TBMM Savunma Komisyonu’nun CHP’li üyesi Özgür Ceylan, Haziran 2021’de Makine Kimya Endüstrisi’nin (MKE) yaptığı tuhaf bir anlaşmayı duyuruyordu. İddiaya göre MKE, yeni kurulmuş NEPSA isimli bir şirket ile 25 yıl boyunca mermi üretimi için anlaşmaya varmış, 120 milyon adet alım garantisi verilmişti. NEPSA, MKE’nin fabrikalarından birini de kullanabilecekti. Anlaşmanın imzacılarından birisi NEPSA Savunma Sanayi adına İsmail Terlemez’di. Konuyu daha sonra İYİ Parti Milletvekili Lütfü Türkkan da Meclis gündemine taşıyordu.
Böyle bir anlaşmanın olup olmadığı açıklanmadı ama NEPSA Savunma bir daha ortalarda görünmedi. Zaten Terlemez, NEPSA ile aynı dönemde kurduğu Arca’daki hisselerini 2023 Kasım ayında, İstanbul’da uzun yıllardır dayanıklı tüketim ürünleri satan, sonra inşaata el atıp, özellikle askeri inşaat ihaleleriyle büyüyen, AKP Şişli İlçe Örgütü yöneticiliği yapmış Savaş Balçık’a devretti. Terlemez ise hala şirketin yöneticilerinden.”
Bahadır Özgür yazısının son bölümünde ise “Görünen o ki, Ukrayna savaşındaki mühimmat talebi, Türkiye’de yeni bir silah şirketini parlatıyor. Gencecik girişimciler sihirli bir değnek dokunmuşçasına iki yılda gerçekleştirdiler bu başarıyı” ifadeleriyle düşüncelerini paylaştı.
Özgür, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Lakin bizden önce Arca Savunma’nın adını Sırbistan kamuoyu duydu. Üstelik henüz ABD top mermisi üretimini Türkiye’ye kaydırmamışken. Sırbistan’ın sicili karanlık bir silah tüccarıyla da ilişkilendirilen bu çok önemli silah ticareti iddialarını sonraya bırakalım.
Yerli ve milli denilerek üzeri ideolojik bir örtüyle kaplanan, devletin milyarlarca liralık kaynağa, teknolojik birikime, patente hükmeden askeri şirketlerinin üzerinden birileri mi kayrılıyor, sorgulamak lazım. Esas beka sorunu bu çünkü. Tank paleti, milli tank ihalelerinin akıbetini unutmamak gerekiyor.”