Ekonomist Mahfi Eğilmez, CHP’li belediyelere yönelik 19 Mart’tan bu yana süren operasyonların piyasalarda yarattığı kırılganlığı hatırlatarak, dış ticaret açığı, dış borç stoku ve bozulmaya başlayan dış ticaret hadleriyle birlikte ekonomideki dışa bağımlılığın tehlikeli boyutlara ulaştığını vurguladı. İçeride yeni bir risk yaratmadan yola devam etmenin hayati önem taşıdığı uyarısında bulundu.
Ekonomist Mahfi Eğilmez, TÜİK ve Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan üç güncel veriyi değerlendirerek, Türkiye ekonomisinin dış kaynaklara bağımlılığına ve yapısal sorunlarına dikkat çekti. Eğilmez’in analizine göre dış ticaret açığı ve dış borç stoku, ekonomideki kırılganlığı artırıyor.
Eğilmez’in değerlendirmesine göre 2025 yılının ilk beş ayına ait dış ticaret verileri, ithalatın ihracata kıyasla daha hızlı arttığını gösteriyor. TÜİK verilerini referans alan Eğilmez, “Bu yılın ilk beş ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,4 daha fazla ihracat (FOB), yüzde 5,8 daha fazla ithalat (CIF) yapmışız” ifadesini kullandı. Bu tabloya göre dış ticaret açığı yüzde 12,7 oranında artarken, ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 2,3 gerilemiş durumda.
Eğilmez, büyüme ile dış açık arasındaki ilişkiye dikkat çekerek, “Geçen yılın ilk çeyreğinde yüzde 5,4 olan büyüme hızının bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 2’de kaldığı dikkate alınırsa, dış ticarette aleyhe ortaya çıkan bu gelişme sıkıntılı bir durumu gösteriyor” dedi. Ve ekledi: “Bu büyüme hızıyla dış ticaret açığının da azalması gerekirdi.”
Eğilmez, dış ticaret hadlerine ilişkin değerlendirmesinde ithalat birim değer endeksindeki artışın, ihracat birim değer endeksindeki artıştan daha yüksek olduğunu vurguladı. “Bu da ithalata ödediğimiz fiyatların, ihracattan elde ettiklerimize göre daha hızlı yükseldiği anlamına geliyor” diyen Eğilmez, bu gelişmenin enflasyonla mücadele açısından önem taşıdığına işaret etti. “İthal girdilerin bu şekilde pahalanmaya devam etmesi, bizim enflasyonla mücadelemize orta vadede sekte vuracak en önemli gelişmelerden birisi olacak” uyarısında bulundu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı ilk çeyrek dış borç verilerini de değerlendiren Eğilmez, “1990’da 52,4 milyar dolar (GSYH’nin yüzde 26,1’i) olan toplam brüt dış borç stoku, 2025’te o kat artarak 527,5 milyar dolara (GSYH’nin yüzde 38,5’ine) yükselmiş” dedi. Ancak bu artışa karşın GSYH’ye oranla düşüş eğiliminin “olumlu bir gelişme olarak kabul edilebileceğini” belirtti.
Eğilmez’in hesabına göre, Ocak – Mayıs dönemindeki ödemeler tamamlandığı için Mayıs – Aralık döneminde yapılacak dış borç ödemeleri 75,3 milyar doları buluyor. “Bunun 65,5 milyar doları anapara, 9,8 milyar doları faiz. Bu toplamın 44,5 milyar dolarlık bölümünü özel kesim, kalanını da kamu kesimi yapacaktır” bilgisini verdi.
Eğilmez, üç temel göstergeyi birlikte değerlendirerek yazısını şu sözlerle tamamladı: “Üç gösterge de, dışarıda yeterince risk oluştuğunu da dikkate alarak, bundan böyle içeride risk yaratmadan devam etmemizin hayati önem taşıdığını gösteriyor.”
CHP’nin 38. Olağan Kurultayı’nın iptali istemiyle açılan davada mahkeme, ceza mahkemesinin görevsizlik kararına yapılan itirazın sonucunu bekleme kararı alarak duruşmayı 8 Eylül’e erteledi. Borsa İstanbul’da aynı gün yaşanan yükselişi değerlendiren ekonomist Mahfi Eğilmez, şu ifadeleri kullandı:
“Borsanın dünkü coşkusunu haklı gösterecek tek şeyin CHP kurultay davasının ertelenmesi olduğu görünüyor. Yani olumsuz bir şey olmadı diye yaşanan bir coşkunluk söz konusu. “Türkiye ilginç bir ülke” deyince “neresi ilginç” diye soran olursa bunu örnek gösterebilirsiniz.”
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
