Kırmızı et fiyatları bu kez alışıldık artış haberleriyle değil, tersine yaşanan düşüşle gündeme geldi. Temmuz ayı başında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından şap hastalığı nedeniyle hayvan pazarlarının kapatılması, fiyatlarda yukarı yönlü bir beklenti yaratmıştı. Ancak piyasada beklenenin aksine, Kurban Bayramı’nın ardından karkas kuzu ve dana eti fiyatlarında ciddi bir düşüş yaşandı. Sektör temsilcilerine göre fiyatlar yaklaşık yüzde 30 oranında geriledi.
Uzmanlar, bu gerilemenin kısa sürede kasap tezgâhlarına da yansımasını bekliyor. Dünya’nın haberine göre, yılbaşından bu yana et tüketiminde yüzde 50’ye varan bir azalma söz konusu. Bu da arz-talep dengesini fiyat düşüşü yönünde etkiledi. Alım gücündeki gerileme ve genel ekonomik daralma, tüketici tercihlerini ciddi biçimde şekillendiriyor.
İstanbul Perakendeci Kasaplar Odası Başkanı Aydın Tüfekçi, her yıl yaz dönemlerinde talepte belli oranda düşüş yaşandığını hatırlatarak, bu yıl söz konusu düşüşün yüzde 40’ı aştığını söyledi. Tüfekçi, satışlardaki durgunluğun, fiyatlarda da sınırlı bir gerilemeye yol açtığını belirtti. Dana karkas etin kilogram fiyatı, Kurban Bayramı öncesinde 495 TL seviyesindeyken, bugünlerde 465 TL’ye kadar düştü.
Şap hastalığına ilişkin değerlendirmelerde de bulunan Tüfekçi, İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerinin mezbahalarda sıkı denetim yürüttüğünü belirtti. Veteriner kontrolü dışında hiçbir hayvanın kesime alınmadığını vurgulayan Tüfekçi, hastalık şüphesi taşıyan hayvanların ayrıştırıldığını ve karantinaya alındığını aktardı. Ancak Kurban Bayramı’ndaki yoğun hayvan hareketliliğinin, şap hastalığının ülke genelinde yayılmasına neden olduğunu da sözlerine ekledi.
Aydın Tüfekçi, kasap esnafının da mevcut ekonomik tabloda zor bir dönemden geçtiğine dikkat çekti. Geçen ay İstanbul’da 13 kasabın kepenk kapattığını, buna karşın 7 yeni kasap dükkânının açıldığını belirten Tüfekçi, İstanbul Perakendeci Kasaplar Odası’na kayıtlı toplam kasap sayısının 1.378 olduğunu söyledi. Ayrıca şirketleşerek Ticaret Odası’na geçen bazı kasapların da olduğunu kaydeden Tüfekçi, İstanbul Ticaret Odası’na kayıtlı kasap sayısının 1.500’e ulaştığını ifade etti.
İstanbul Perakendeci Kasaplar Odası Yönetim Kurulu Üyesi Fatih Tavukçu da düşüşün nedenlerine dair çarpıcı bilgiler verdi. Tavukçu, geçmiş yıllarda Ramazan ve Kurban Bayramı’nın genellikle haziran ve temmuz aylarına denk geldiğini, bu dönemin yaz tatiliyle birleşerek et tüketimini artırdığını hatırlattı. Ancak bu yıl bayramların yaz sezonu dışında kalmasının talep üzerinde olumsuz etki yarattığını söyledi.
Restoranlara yönelik toptan satışlarının da ciddi biçimde azaldığını vurgulayan Tavukçu, “Normalde yaz döneminde restoranlara günlük 150-200 kilo et veriyordum. Şu anda bu miktar 90-100 kiloya kadar düştü” dedi.
Et tüketimindeki düşüşün sadece küçük esnafla sınırlı kalmadığını belirten Tavukçu, zincir marketlerin bile satış yapmakta zorlandığını ve ellerindeki et stoklarının şiştiğini ifade etti. Alım gücündeki sert düşüşün, bu tabloda belirleyici bir etken olduğunu kaydetti.
Tavukçu, et fiyatlarının bölgelere göre değişiklik gösterdiğini ve dana karkas etin kilogram fiyatının kalitesine bağlı olarak 450 ile 470 TL arasında seyrettiğini aktardı. Örneğin Kırşehir’de dana karkas 450 TL seviyesindeyken, Afyon’da bu rakam 470 TL’ye kadar çıkabiliyor.
Kuzu etinde ise daha keskin bir düşüş yaşandı. Balıkesir’de kuzu karkas kilogram fiyatı 525-530 TL arasında değişirken, İç Anadolu Bölgesi’nde fiyatlar 480 TL’ye kadar gerilemiş durumda. Bu da kuzu etinde 50-60 TL’lik bir düşüşe işaret ediyor. Tavukçu, kuzu karkas fiyatlarının yılbaşında 580 TL civarında olduğunu hatırlatarak, mevcut seviyelerin üreticiyi de zorladığını söyledi.