Çinli e-ticaret platformlarının hızlı büyümesi, ülkeleri vergisiz online alışverişe karşı önlem almaya yöneltiyor. Bu kapsamda Avrupa Birliği 150 Euro'luk, Türkiye ise 30 Euro'luk gümrük muafiyet limitini tamamen kaldırmaya hazırlanıyor. Düzenleme hayata geçerse, yurt dışından yapılan tüm alışverişlere mevcut tarifelerin yanı sıra KDV ve ÖTV gibi ek vergiler de eklenecek.
Çin merkezli e-ticaret devleri Temu ve Shein’in küresel pazarlardaki agresif büyüme stratejisi, Türkiye’yi ve Avrupa Birliği’ni sınır ötesi online alışverişin kurallarını yeniden yazmaya itiyor. Hükümete yakın kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Türkiye’de yurt dışından yapılan online alışverişlerde uygulanan 30 Euro’luk gümrüksüz limitin tamamen sıfırlanması için hazırlıklar son aşamaya geldi. Bu düzenlemenin hayata geçmesiyle birlikte, yurt dışından sipariş edilen her ürün, değerine bakılmaksızın standart ithalat prosedürlerine tabi tutulacak ve bu durum, tüketiciler için hem maliyetlerin artması hem de sürecin karmaşıklaşması anlamına gelecek.
Mevcut sistemde, posta veya hızlı kargo yoluyla değeri 30 Euro’nun altında olan ürünler için basitleştirilmiş bir vergilendirme uygulanıyor. Bu kapsamda, Avrupa Birliği menşeli ürünlerden %30, diğer ülkelerden gelenlerden ise %60 oranında tek ve sabit bir gümrük vergisi alınıyordu. Ancak hazırlığı yapılan yeni düzenleme ile bu kolaylık tamamen ortadan kalkacak.
Yeni dönemde 30 Euro altındaki bir ürün dahi sipariş edildiğinde, sabit vergi yerine normal ithalat rejimi devreye girecek. Bu durumda süreç şöyle işleyecek:
Ürünün türüne ve menşeine göre değişen oranlarda Gümrük Vergisi hesaplanacak.
Bu verginin üzerine standart olarak %20 Katma Değer Vergisi (KDV) eklenecek.
Eğer ürün ÖTV’ye tabi bir mal ise (örneğin bazı elektronik cihazlar), ayrıca Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tahsil edilecek.
Bunlara ek olarak, her işlem için Gümrük Sunum Ücreti ve Damga Vergisi gibi ek masraflar faturaya yansıtılacak.
Bu değişiklik, özellikle küçük değerli ve çok sayıda sipariş veren tüketicilerin maliyetlerini önemli ölçüde artıracak.
Ekonomim’e bilgi veren bir kaynak, durumun ciddiyetini vurgulayarak düzenlemenin arkasındaki temel nedenleri açıkladı. Kaynağa göre, Çin kaynaklı platformların Türkiye’ye yönelik aylık satış hacmi 300 milyon doları, yani günlük 10 milyon doları aşmış durumda. Bu durumun yerel üretici ve satıcılar üzerinde yıkıcı bir etki yarattığını belirten kaynak, “Konu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin de (TOBB) gündeminde. Mevzuata aykırı ürünler bu yolla çok daha rahat bir şekilde ülkeye giriyor. 30 Euro’luk limitin sıfırlanması ile ilgili çalışma devam ediyor. Gelen her ürün gümrük mevzuatına tabi olmalı. Ticaret Bakanlığı yetkilileri bu konu üzerinde çalışıyor. Artık tahammül edilecek bir tarafı kalmadı” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin atmaya hazırlandığı bu adım, aslında küresel bir eğilimin parçası. Avrupa Birliği, benzer bir endişeyle 150 Euro’luk vergi muafiyet eşiğini 2028 yılına kadar tamamen kaldırmayı planlıyor. Hatta Fransa, bu tarihin çok daha erkene çekilmesi için baskı yapıyor. AB’de ayrıca, 150 Euro altındaki paketler için ek işlem ücretleri getirilmesi de masada. Temu’nun AB’de 92 milyon, Shein’in ise 130 milyondan fazla kullanıcıya sahip olması, sorunun boyutunu gözler önüne seriyor. 2024 yılında AB’ye giren 150 Euro altı paket sayısı 4,6 milyar dolarlık bir hacme ulaşırken, bu paketlerin %91’inin Çin’den gelmesi dikkat çekiyor. Endonezya ise daha radikal bir adım atarak küçük işletmeleri korumak amacıyla Temu’yu uygulama mağazalarından tamamen kaldırdı.
Temu’nun Türkiye pazarındaki büyümesi de baş döndürücü bir hızda devam ediyor. Gemius Audience verilerine göre, geçtiğimiz yıl Temmuz ayında yaklaşık 7 milyon ziyaretçi çeken platform, Temmuz 2025’te bu rakamı 29 milyona çıkardı. Bu rakam, Temu’nun Amazon Türkiye’yi geride bıraktığı ve Hepsiburada gibi yerel devlerin kullanıcı sayısının yarısına ulaştığı anlamına geliyor. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verileri de bu tabloyu doğruluyor. 2025’in ilk altı ayında e-ithalat, bir önceki yılın aynı dönemine göre %65 artarak 155,3 milyar TL ile rekor kırdı. Aynı dönemde e-ihracat artışı ise sadece %7,4’te kaldı. Bu durum, yerel ekonomiyi zorlarken elektronikten tekstile, zücaciyeden ayakkabıya kadar birçok sektörün ciddi sıkıntılar yaşamasına neden oluyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
