Türkiye’den ayrılmak zorunda kalan sanatçılar için Avrupa’da kurulan destek ağları, burs ve residencya programlarıyla yeni bir ifade alanı yaratıyor. Sanat, sürgünün izlerini dayanışma aracına dönüştürüyor.
Siyasi ve ekonomik baskılar nedeniyle Türkiye’den Avrupa’ya göç etmek zorunda kalan sanatçılar, yeni bir kültürel direniş dönemi yaşıyor. Avrupa Birliği destekli platformlar, bu sanatçılara yönelik akademik burslar, artist residencya programları ve ağ oluşumları ile birlikte yeni bir yaşam-dönüşüm şansı sunuyor.
Open Research Europe’daki ExiLives projesinin analizine göre, Almanya, İngiltere ve Hollanda gibi ülkelerde yaşayan sürgündeki Türk ve Kürt tiyatrocular, sanat pratiğiyle yeniden yer edinmeye çalışıyor. Maxim Gorki Theater, Apartment Projekt, bi’bak, Hafıza Merkezi Berlin gibi kurumlarla birlikte çalışan bu sanatçılar, hem kendi öykülerini sahneye taşıyor hem de sahneden görünür olmaya hazırlanıyor.
On the Move platformunun haberine göre, bu girişimler yalnızca bireysel sanatçıları değil; aynı zamanda diasporaya yönelik kolektif destek mekanizmalarını güçlendiriyor. Yeni nesil Türk yaratıcıların Avrupa’da örgütlenmesi, sanat yaşamının devamını sağlamanın ötesinde, kültürel bir hafıza inşa etme süreci olarak da değerlendiriliyor.
Bu bağlamda bazı sanatçılar, tiyatro dışında performans sanatı, edebiyat, medya kurgu ve grafik alanlarında da çalışarak, çok disiplinli dayanışma platformları oluşturuyor. Kimileri de “Exiled Lives on the Stage” başlıklı saha araştırmalarına katılarak hem deneyimlerini belgeleyip hem de sanat politikalarına katkı sağlıyor.
ExiLives Projesi Nedir?
ExiLives (Exiled Lives on the Stage), Avrupa Komisyonu tarafından desteklenen uluslararası bir araştırma projesidir. Türkiye ve Kürdistan kökenli tiyatro sanatçılarının Avrupa’daki sürgün deneyimlerini, sahne pratiğiyle birlikte belgelemeyi amaçlar. Proje, sanatçıların entegrasyonu, dayanışma ağları ve kolektif hafıza mekanizmalarını kültürel ve akademik bağlamda analiz eden bir dijital arşiv sunar.
Artist Residency Programları Nedir?
Artist residencya (sanatçı misafirliği) programları, sanatçılara belirli bir süre boyunca yeni bir çevrede yaşama, üretme ve yaratıcı araştırma yapma imkânı sunan uluslararası projelerdir. Bu programlar genellikle müzeler, vakıflar, üniversiteler, sanat merkezleri veya bağımsız platformlar tarafından yürütülür. Sanatçılara atölye, konaklama, maddi destek ve kimi zaman küratöryel mentorluk gibi olanaklar sağlar. Amaç, sanatçıların farklı kültürlerle etkileşim kurarak üretimlerini geliştirmeleri ve özgür bir ifade ortamı içinde çalışmalarını sürdürmeleridir. Özellikle sürgündeki ya da risk altındaki sanatçılar için bu programlar, hem bir nefes alanı hem de uluslararası görünürlük imkânı sunar.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
