Trump ve Zelenski (Fotoğraf: Tierney L CROSS / AFP)
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Trump’ın Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski’yi Beyaz Saray’da kameralar önünde tehdit etmesi, büyük yankı uyandırdı. Yaşanan skandalın ardından Avrupa ülkeleri, Ukrayna’ya olan desteklerini daha güçlü bir şekilde bildirdi. Almanya’dan İspanya’ya, Polonya’dan Norveç’e kadar birçok Avrupa ülkesi, Rusya’ya karşı mücadelede Ukrayna’nın yanında olduklarını belirterek Zelenski’ye destek mesajları yağdırdı.
Zelenski, Beyaz Saray’da gerçekleştirilen görüşmelerde gergin anlar yaşadı. Kameralar önünde gerçekleşen tartışma, her iki liderin de birbirlerine sert ifadelerle karşılık vermesine neden oldu. Gerilimli görüşmenin ardından yapılması planlanan ortak basın toplantısı iptal edildi ve imzalanması beklenen nadir toprak elementleri anlaşması da gerçekleşmedi.
Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Zelenski’nin barışa hazır olmadığını vurguladı ve “Barış için hazır olduğunda geri gelebilir,” dedi.
Trump ve Zelenski arasındaki tartışma sonrasında Zelenski, Beyaz Saray’dan ayrılırken sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Teşekkürler Amerika, desteğiniz için teşekkürler,” dedi. Aynı zamanda Avrupa liderlerinden de Zelenski’ye büyük destek geldi. Polonya Başbakanı Tusk, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve Almanya Dışişleri Bakanı Baerbock gibi liderler, Zelenski’nin yanında olduklarını belirten mesajlar paylaştı.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Zelenski’ye güçlü desteklerini yineleyerek, Ukrayna’nın Avrupa’nın geleceği olduğunun altını çizdi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ise, Avrupa’nın Ukrayna’nın yanında olmaya devam edeceğini vurguladı.
Avrupalı liderler, Beyaz Saray’daki Trump-Zelenski tartışmasına karşı Ukrayna’ya destek açıklaması yapıldı. İşte o açıklamalar:
Almanya Dışişleri Bakanı Baerbock: Ukrayna yalnız değildir
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez: Ukrayna, İspanya seninle
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson: İsveç, Ukrayna’nın yanında
İrlanda Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Savunma Bakanı Harris: Ukrayna’nın yanındayız
Polonya Başbakanı Tusk: Sevgili Zelenski, Ukraynalı dostlar yalnız değilsiniz
Litvanya Cumhurbaşkanı Nauseda: Ukrayna, asla yalnız yürümeyeceksin
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, X hesabından yaptığı paylaşımda, şunları kaydetti:
“Ukrayna Avrupa’dır. Ukrayna’nın yanındayız. Saldırgana karşı mücadeleye devam edebilmesi için Ukrayna’ya desteğimizi artıracağız. Bugün, özgür dünyanın yeni bir lidere ihtiyacı olduğu açıkça ortaya çıktı. Bu meydan okumayı üstlenmek bize, Avrupalılara düşüyor.”
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Antonio Costa da sosyal medya hesaplarından ortak mesaj paylaştı.
Von der Leyen ve Costa, mesajlarında “Saygınlığınız Ukrayna halkının cesaretini onurlandırıyor. Güçlü, cesur ve korkusuz olun. Başkan Zelenski asla yalnız değilsiniz. Adil ve kalıcı bir barış için sizinle çalışmaya devam edeceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz da yaptığı yazılı açıklamada Ukrayna’nın Almanya ve Avrupa’ya güvenebileceğini belirtti.
Scholz açıklamada, “Hiç kimse barışı Ukrayna vatandaşlarından daha fazla isteyemez. Bu nedenle kalıcı ve adil bir barışa giden yolu bulmak için birlikte çalışıyoruz. Ukrayna Almanya’ya ve Avrupa’ya güvenebilir.” ifadelerini kullandı.
Almanya’da seçimi kazanan Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) Genel Başkanı Friedrich Merz de Zelenski’yi etiketleyerek yaptığı paylaşımda, “Sevgili Volodimir iyi ve zor zamanlarda Ukrayna’nın yanındayız. Bu korkunç savaşta saldırgan ile kurbanı asla birbirine karıştırmamalıyız.” değerlendirmesinde bulundu.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, X hesabından yaptığı paylaşımda, şunları kaydetti:
“Ukrayna yalnız değildir. Almanya, Avrupalı müttefiklerimizle birlikte Ukrayna’nın yanında ve Rus saldırganlığına karşı durmaktadır. Ukrayna Almanya’nın, Avrupa’nın ve ötesinin sarsılmaz desteğine güvenebilir. Onların demokrasiyi savunmaları, barış ve güvenlik arayışları bizim de desteğimizdir.”
Almanya Sağlık Bakanı Karl Lauterbach ise X’ten yaptığı paylaşımda, “Bu tarihi ve eşi benzeri görülmemiş bir durumdur. Kazanan tek başına (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin’dir. Avrupa’nın birliği ve gücü her geçen gün daha önemli hale geliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Bir önceki Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, X paylaşımında Zelenski’ye desteğini belirtti.
Borrell, “Trump ve (ABD Başkan Yardımcısı JD) Vance utanç verici bir gösteri sergilediler. Bu davranışlarından utanç duyuyorum. ABD daha iyisini hak ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
İrlanda Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Savunma Bakanı Simon Harris de Ukrayna ve İrlanda bayrakları bulunan X paylaşımında, şunları dile getirdi:
“Rusya’nın yasa dışı işgali sonucu ortaya çıkan bu savaşın sorumlusu Ukrayna değildir. Ukrayna’nın yanındayız.”
Belçika Başbakanı Bart De Wever de, X hesabından yaptığı paylaşımda, “Ukrayna ve halkının, sebepsiz Rus saldırganlığına karşı kendisini savunmak için verdikleri tarihi mücadelenin arkasındayız. Onların mücadelesi bizim mücadelemizdir. Birlikte güçlüyüz.” değerlendirmesinde bulundu.
Belçika Dışişleri Bakanı Maxime Prevot ise şu ifadelere yer verdi:
“Ukrayna bize güvenebilir. Üç yıldır özgürlüğü için bu kadar çok mücadele eden bir ülkenin her zaman yanınızda olacağız. Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğü ihlal edildi. Adil, kapsamlı ve kalıcı bir barış için Belçika ve AB’nin tarihin doğru tarafında yer alacak”
Hollanda Başbakanı Dick Schoof X hesabından yaptığı paylaşımda Ukrayna’ya desteklerinin süreceğini kaydederek, “Kalıcı bir barış ve Rusya tarafından başlatılan saldırganlığın sona ermesini istiyoruz. Ukrayna için, tüm halkı için ve Avrupa için.” ifadelerini kullandı.
Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp X paylaşımında Ukraynalı mevkidaşı Andrii Sybiha ile gelişmeleri ele almak üzere telefonda görüştüğünü vurgulayarak, görüşmede Ukrayna’ya tam desteklerini yinelediğini belirtti.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot X hesabından yaptığı açıklamada, “Bir saldırgan var: Putin’in Rusya’sı. Bir saldırıya uğrayan var: Ukrayna halkı. Bunun karşısında ve ortak güvenliğimiz için bir zaruret var: şimdi Avrupa. Söz devri kapandı, icraata geçelim.” değerlendirmesinde bulundu.
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, X hesabından, “İsveç Ukrayna’nın yanında. Sadece özgürlüğünüz için değil, aynı zamanda tüm Avrupa’nın özgürlüğü için de savaşıyorsunuz. Büyük Ukrayna.” ifadelerini kullandı.
Rus yetkililer ise Zelenski’yi Beyaz Saray’daki tartışmasından dolayı eleştirdi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Telegram kanalından yaptığı açıklamada, Trump’ın Zelenski ile görüşmede sabırlı olduğunu belirtti.
Zaharova, “Zelenski’nin yalanlarından en büyük olanı, Beyaz Saray’da Kiev yönetiminin 2022’de desteksiz ve yalnız bırakıldığı yönündeki açıklaması.” ifadesini kullandı.
Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev de Zelenski’nin Beyaz Saray’da “dayak” yediğini belirterek, “Bu faydalı, ancak yeterli değil. Askeri desteğin durdurulması gerekiyor. Trump, kokain palyaçosunun yüzüne ilk kez gerçeği söyledi; Kiev rejimi, üçüncü dünya savaşıyla oynuyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Rusya Federasyon Konseyi Başkan Yardımcısı Konstantin Kosaçev de Zelenski’nin Beyaz Saray’da yalan söylemeye devam ettiğini belirterek, “Zelenski, bu turu kaybetti. Zelenski’nin bir sonraki turda dizleri üstüne çökmesi gerekecek.” ifadesini kullandı.
Rusya parlamentosunun alt kanadı Devlet Duması milletvekillerinden Aleksey Juravlyov, Rus haber ajansı RİA’ya yaptığı açıklamada, Zelenskiynin ABD’nin güvenini kaybettiğini ifade ederek, “Ancak bu, savaşın sona ereceği anlamına gelmiyor. Rusya’ya karşı olan Avrupalılar, palyaçoyu kendi kaderine terk etmeyecek.” dedi.
Rus senatör Aleksandr Şendryuk-Jidkov da Zelenski’nin görevini bırakması gerektiğini vurgulayarak, “Beyaz Saray’daki müzakereler, Zelenski’nin artık dünya siyasetinde yeri olmadığını gösterdi. Maalesef, herkes bunu anlayana kadar 3 yıl geçti.” değerlendirmesini yaptı.
Bu arada Cumhuriyetçiler, tartışmada Trump’a destek verirken Demokratlar ise eleştirilerde bulundu.
İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem, Oval Ofis’teki tartışmaya dair sosyal medya hesabından Trump ve Başkan Yardımcısı JD Vance’e destek vererek ABD’nin çıkarlarını savundukları için teşekkür etti ve “Siyasi oyunlara ve ABD’ye saygısızlığa hoşgörü göstermeyeceğiz.” mesajını paylaştı.
Hükümet Verimlilik Departmanından (DOGE) sorumlu, milyarder iş insanı Elon Musk da, X hesabından yaptığı paylaşımda, Zelenski’yi tartışmada “kaybeden” kişi olarak niteledi ve “Kendini Amerikan halkının gözünde mahvetti.” ifadesini kullandı.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Cumhuriyetçi Partinin kıdemli senatörlerinden Güney Carolina Senatörü Lindsey Graham da basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Trump ile Zelenski’nin tartışması hakkında, “Oval Ofis’te gördüğüm saygısızlıktı ve artık Zelenski ile iş yapabilir miyiz, bilemiyorum.” dedi.
Zelenski’nin Trump’a karşı çıkış şeklini “aşırı” olarak niteleyen Graham, “Zelenski ABD ile bir anlaşma yapabilir mi? Gördüklerimden sonra bilmiyorum. Zelenski ya istifa edip iş yapabileceğimiz birini göndermeli ya da değişmesi gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
Hazine Bakanı Scott Bessent ise sosyal medya hesabından Trump’a küresel olarak ABD’nin çıkarlarını savunduğu için teşekkür ederken Trump’ın özel danışmanı Andrew Wheeler da Trump ve yardımcısının “saygısızlığa” tahammül etmeyeceğini belirtti.
Demokrat partililer ise Zelenski’nin tarafını tutarak Trump yönetimine eleştirilerde bulundu.
Vermont Senatörü Bernie Sanders, X hesabından şunları kaydetti:
“Trump, Rus emperyalizmine karşı cesurca savaşan demokratik bir ülkenin lideri olan Zelenski’yi azarlarken 80 yıldır Avrupa’nın en kanlı savaşını başlatan diktatör Putin ile ittifak kuruyor. Üzgünüm Başkan Trump, biz demokrasiye inanıyoruz, otoriterliğe değil.”