Selanik'te şehrin merkezinde yer alan ve sergi alanı olarak kullanılan Yeni Cami, Ramazan Bayramı namazı için ibadete açıldı.
Fotoğraflar: Sakis MITROLIDIS / AFP
Yunanistan en önemli şehirlerinden biri olan Selanik, 102 yıl sonra bir buluşmaya tanıklık etti. Şehrin merkezinde yer alan ve sergi alanı olarak kullanılan Yeni Cami, Ramazan Bayramı namazı için ibadete açıldı.
Sabahın erken saatlerinden itibaren, cemaat ibadet etmek için camiye geldi. Yunan Polis Teşkilatı (EL.AS.), caminin çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Polisler, caminin girişinde konumlanarak gerektiğinde kontrol yapmak üzere hazır bulundu.
Bu önemli gün, Yunanistan’ın Din İşleri Genel Sekreterliği’nin kararıyla mümkün oldu. Namaz, Atina’nın İslam topluluğu dini komitesi üyesi, Mısır asıllı İmam Taha Abdelgalil tarafından saat 07:30’da dıldırıldı. Yarım saat süren ibadet, Arapça olarak gerçekleştirildi, ardından Arapça ve Yunanca vaazlar verildi.
Yeni Cami, Selanik’te yer alan 20. yüzyıl başında yapılan Osmanlı dönemi camilerinden biri olarak öne çıkıyor. Hamidiye semtinde kurulan caminin mimari ise Sicilyalı İtalyan mimar Vitaliano Poselli.
Yunanistan’ın ikinci büyük kenti Selanik, 90 yıl sonra ilk kez bir Osmanlı camisinde sabah ve bayram namazına hazırlanmıştı. Fakat 90 yıl sonra ilk kez bir Osmanlı camisinde kılınan sabah ve bayram namazlarına katılım olmamıştı. Selanik’te yaşayan Müslümanlar, dışarıdan gönderilen imamı protesto ederek camiyi boş bırakmıştı.
Bu tarihi gelişme, 08 Ağustos 2013 tarihli dönemin Zaman Gazetesi’nde şöyle yer almıştı:
“Yeni Cami’de (Hamidiye – 1902) kılınacak bayram namazı ile bir tabu daha yıkılmış olacak. Selanik Belediye Başkanı Yannis Butaris, Ramazan Bayramı’ndan sonra Kurban Bayramı’nda da Yeni Cami’nin Selanik’te yaşayan ve çevre şehirlerden gelecek Müslümanlara tahsis edileceğini söyledi. Yeni Cami’nin hem daha geniş bir mekan, hem de daha iyi korunan bir eser olduğu için tercih edildiğini söyleyen Butaris, ‘Daha önce üzerinde çalıştığımız ve sözü edilen Alaca İmaret öyle değil’ derken son birkaç aydır tartışılan Alaca İmaret (İshak Paşa) camiinin neden bayram için düşünülmediği tartışmalarına da açıklık getirmiş oldu. ‘Bu bizim sadece sözde değil uygulamada da dinlere karşı hoşgörülü olduğumuzu gösteriyor’ diyen Butaris, ‘Diğer ülkelerde neler oluyor, yani neresi ne zaman açılıyor, Türkler veriyor vermiyor gibi konular beni ilgilendirmiyor. Beni ilgilendiren Selanik’in yavaş yavaş bütün dinlere karşı hoşgörülü bir şehir olma konusunda adım attığını herkese gösterebilmek’ açıklamasında bulundu.
Bayram hazırlıklarını yerinde inceleyen Selanik Belediye Başkanı Yannis Butaris, ‘Müslümanlara böyle bir caminin tahsis edilmesi kadar doğal bir şey olamaz. Çok özel bir şey yapmıyoruz’ diyerek devam eden garip bir anlayışın da kırılacağını söyledi: ‘Türkler gelecekler ve bizi yiyecekler.’ Kim gelecek ve yiyecek. Çok saçma!” dedi. Oluşacak muhtemel tepkiler için ise, Nisan ayında ilk defa Gümülcine’den gelen Medrese öğrencilerine öğle namazı için aynı caminin açıldığını hatırlattı: Hiç bir sıkıntı yaşanmadı. Her şey sakindi. Beş on Altın Şafakçı her zaman toplanır ve protesto eder. Bu çok cılız bir tepki. Hatta beni fesli gösteren fotoğraflar montajlamışlar. Türk dostu filan diyorlar. Ben onlarla hiç ilgilenmiyorum. Ne derlerse desinler. Selanik dinlere karşı hoşgörülü. Kim olursa olsun ben onlara kolaylık göstermekle yükümlüyüm.”
Bayram namazına gelecek cemaat için yaygın bir çağrı yapamadıklarını söyleyen Belediye Başkanı, Gümülcine Müftüsü’nün (Yunanistan Devleti tarafından atanan müftü) davet edildiğini bildiğini, Gümülcine’de bulunan Medrese öğrencilerinin gelip gelmeyeceklerini ise bilmediğini söyledi. Selanik’te yaşayan Müslümanların geleceklerini umuyorum diyen Butaris’in aksine dernekler resmi daveti geç aldıkları için cemaatlerine haber veremediklerini, bu yüzden her zaman olduğu gibi mahallelerinde bulunan dernek mescitlerinde bayram namazını eda edeceklerini ifade ettiler. Ayrıca Selanik’te kendilerine hizmet veren seçilmiş ve atanmış müftülük tarafından iki din görevlisinin bulunduğunu, şehir dışından gelecek olan İskeçeli din görevlilerinin gelmesinin mantıklı olmadığını söylediler. Makedonya-Trakya Müslümanların Eğitim ve Kültür Derneği Başkanı Osman İsmailoğlu, cemaatlerinin arefe günü saat 11.30’da e-posta ile Yeni Cami’nin tahsis edildiği bilgisini aldıklarını söyledi. E-postada, ‘Yeni Cami bayram namazı için tahsis ediliyor. Namazı kıldıracak din görevlisi Milli Eğitim Bakanlığı Din İşleri Genel Sekreterliği tarafından belirlenecektir’ bilgisinin yer aldığı öğrenildi.
Belediye Başkanı Yannis Butaris ise, ‘Benim anlamadığım Selanik Müslümanlar Derneği cemaati, nisanda Yeni Cami’de kılınan öğle namazına katıldıkları halde, Ramazan Bayram’ı namazına katılmayacaklarını bildirmeleri oldu. Dernek başkanı Yeni Cami’nin açılacağından haberi vardı. Başkan olarak üyelerine caminin bayram namazında açık olacağını bildirmeliydi. Fakat, ben ilgilendiren caminin açık olacak olması’ dedi.
Selanik’te Osmanlı döneminden kalma bir caminin bir günlüğüne de olsa ibadete açılması tarihi bir gelişme olarak değerlendirilirken, Yeni Cami, Selanik Belediyesi tarafından sergi salonu olarak kullanılıyor.
Osmanlı döneminde 1902 yılında İtalyan mimar Vitaliano Poselli’ye inşa ettirilen Yeni Cami 1925 -1963 yılları arasında müze olarak kullanıldı. Yunanistan Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 1986 yılında restore edilen tarihi mekan halen Selanik Belediyesi tarafından sergi salonu olarak kullanılıyor.
Batı Trakya ve 12 Ada dışında ibadet amacıyla kullanılan resmi cami bulunmayan Yunanistan’ın Atina, Selanik ve diğer şehirlerde yaşayan Müslümanlar, ibadetlerini apartmanların bodrum katları, garajlar ve dernek merkezi gibi fiziken yetersiz mekanlarda yapmak zorunda kalıyor. Yeni Camii, Nisan ayında sürpriz bir kararla Gümülcine Medrese-i Hayriye öğrenci ve öğretmelerinin öğle namazını eda etmeleri için tahsis edilmişti. Bayramlarda açılacak olması öncesi Yunan kamuoyunun nabzını ölçmeyi amaçlayan bir ilk test anlamına da gelen girişime ilişkin Belediye Başkanı Butaris, “Hiç bir sıkıntı yaşanmamıştı” diyor. Butaris, aldığı olumlu tepkilerden sonra restorasyondan geçirilen ve Selanik’in ayakta kalan en eski Osmanlı eseri durumundaki Alaca İmaret (İshak Paşa) Cami’inin (1484) bayram namazları için Müslümanlara tahsis edilebileceğini açıklamıştı. Alaca İmaret’in iç ve dış mekânlarının darlığını sebebiyle Ramazan Bayram namazı için verilemediğini söyleyen Butaris, geniş bahçesi de düşünüldüğünde Yeni Camii’nin bu amaca daha iyi hizmet edeceği değerlendirmesinde bulundu: . Elimizde olanın en iyisi burası. Yarın başlayacak Müslümanların bayramını tebrik ediyorum. Dinin kavga değil insanlar arasında birlik ve sevginin kurulmasına vesile olmasını dilerim, dedi.
Selanik’te bir Osmanlı camiinde bayram namazının kılınacak olmasıİstanbul Fener Ortodoks Patriği Bartholomeos’un Selanik’te herhangi bir caminin bayram namazı için Müslümanlara tahsis edilmesine tam destek vermesinin ardından geldi.Atina ve Selanik Belediyesi arasında yürütülen temasların ardından Yeni Cami’nin Ramazan Bayram namazına birkaç gün kala tahsis edildiği duyuruldu.
Yunanistan’da tam bir yüzyılı aşkın bir süredir süren Atina’ya cami tartışmalarında herhangi bir gelişme olmazken, Selanik’te ayakta kalmayı başarabilmiş dört Osmanlı camisinden biri durumundaki Yeni Cami’nin bundan böyle bayram namazları için tahsis edilecek olması önümüzdeki günlerde daha cesur adımların atılacağı yönünde yorumlara da sebep oluyor. .
Yunan medyası ise gelişmeleri ülkede en fazla Osmanlı eserinin bulunduğu Selanik’e daha fazla Türk turist çekmek için de Osmanlı camilerinden bazılarının bayramlarda ibadet için tahsis edilmesine destek veriyor. “Selanik niçin Osmanlı mirasını hem de turizm gündeminin üst sıralarına taşıyarak bir turizm ürünü olarak satmasın?” diye soran Kathimerini gazetesi, Türkiye’yi örnek gösterdi ve dört yıl önce ibadete açılan Sümela Manastırı vesilesiyle bölgenin turizm patlaması yaşadığına vurgu yaptı.
1430’dan 1912 yılına kadar geçen beş yüz yıl boyunca Osmanlı idaresi altında kalan Selanik, Müslümanların, Hıristiyanların ve Yahudilerin bir arada yaşadığı çok kültürlü yapısını şimdi yeniden kazanmak için ilk adımlarını atmaya başladı. Selanik, Beyaz Kule, Alaca İmaret, Hamza Bey, Yeni ve Kışla Camileri, Cennet ve Yahudi Hamamları, Bedesten Çarşısı gibi ayakta kalabilmeyi başarmış on beşten fazla tarihi eseri ile Yunanistan’da en çok Osmanlı yapısının bulunduğu şehir olarak biliniyor.
Selanik’te yaşayan Müslümanlar tarafından kurulan Makedonya-Trakya Müslümanların Eğitim ve Kültür Derneği, Selanik yerine İskeçe’den gönderilen imamı camiyi boş bırakarak protesto etti.
Selanik’te bugün kılınan Ramazan Bayramı namazı için tahsis edilen Yeni Cami’nin (1902) namaz için açılacağını arefe günü öğrendiklerini belirten Makedonya-Trakya Müslümanları Eğitim ve Kültür Derneği Başkanı Osman İsmailoğlu, Yeni Cami’ye itirazları olmadığını itirazlarının kendi mescitlerinde görev yapan iki din görevlisi varken şehir dışından imam gönderilmesine olduğunu vurguladı.
Yeni Cami’de bayram namazını kıldıracak imamların Selanik yerine şehir dışından İskeçe’den gönderilecek olmasını kabul etmediklerini söyleyen İsmailoğlu, derneklerindeki mescitte biri tayinli iki imamları bulunduğu halde Batı Trakya gibi uzak bir yerden Yunanistan Din İşleri Genel Sekreterliği tarafından gönderilecek imamı kabul etmeyeceklerini belirtti.
Dernek Başkanı İsmailoğlu, “Yeni Cami’nin verileceği arefe gününe kadar bize söylenmedi. Son teravih namazında cemaatimize mescitte namaz kılacağımızı söyledik. Bize arefe günü saat 11:30’da Yeni Cami’nin bayram namazı için tahsis edildiği e-posta ile bildirildi” ifadelerini kullandı. Başkan İsmailoğlu, kendilerine daha önce Selanik’te Müslümanların yaşadığı mahalleye daha yakın durumdaki Alaca İmaret Camisi’nin verilebileceğinin söylendiğini hatırlatarak, son anda bildirilen Yeni Cami’nin ise daha uzak bir mahallede bulunduğunu da ifade etti.
Selanik Belediye Başkanı Yannis Butaris, Yeni Cami’nin bayram namazları için bundan sonra da Müslümanlara verileceğini açıkladı. Edinilen bilgilere göre, Selanik’teki Müslümanlar, bayram namazı için Yeni Cami’ye itirazları bulunmamakla birlikte şehir merkezindeki Alaca İmaret’in tahsis edilmesini tercih ediyorlardı. Ancak, Belediye Başkanı Butaris, Alaca İmaret’in böyle bir etkinlik için yeterli ve hazır durumda olmadığı gerekçesiyle kabul etmedi.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
