Yaptırımlara rağmen Almanya başta olmak üzere Avrupa’da üretilen makineler Rusya’ya ulaşmaya devam ediyor. Alman medyasında yer alan haberlere göre Almanya’da 2023 yılında silah veya mühimmat üretiminde kullanılabilecek 300’den fazla makine, Türkiye üzerinden Rusya’ya ulaştı.
FOTOĞRAF: OZAN KÖSE / AFP
Ukrayna işgâli nedeniyle Rusya’ya yönelik Avrupa sanayi ürünlerinin ambargosu devam ederken, Moskova yönetimi yasak kararını aşmak için Türkiye menşeli aracılar kullanıyor. Yaptırımlar nedeniyle askeri amaçlarla kullanılabilecek malların ithalatı yasak olduğundan, Rusya mümkün olduğunca kendi ülkesinde üretim yapmaya çalışıyor. Ukrayna’ya karşı savaşta Rusya sürekli askeri teçhizat tedarikine bağımlı. Devlet Başkanı Vladimir Putin bu nedenle sanayinin büyük bir bölümünü savaş ekonomisine dönüştürdü. Mevcut tüm şirketler askeri teçhizat, mühimmat veya yedek parça üretmek zorunda. Bu süreçte çok sayıda makine ihtiyacı ortaya çıktı ancak Rusya ambargo nedeniyle bunlara erişemiyor.
Alman medyasırnda yer alan haberlere göre, ambargoya rağmen Aralık 2023 sonuna kadar Alman üreticilerden Rusya’ya 300’den fazla teslimat yapıldı. Bunların çoğu büyük endüstriyel makineler veya CNC makineleri olarak adlandırılan makineler. Bilgisayar kontrollü bu makineler örneğin çelik kesebiliyor, sac bükebiliyor ya da metal parçalara tam otomatik kaynak yapabiliyor.
Rusya’daki CNC makinelerinin yüzde 80’inin askeri üretimde kullanıldığına işaret eden Ukraynalı yetkililer, “Bilgisayar destekli CNC makineleriyle çok daha hızlı ve hassas üretim yapabiliyorlar. Bu konu özellikle silah sektöründe son derece önemli. Böylece daha ölümcül silahlar üretebiliyorlar. Ve Almanya bu makinelerin üretiminde Rusya’da yüzde 30’a varan bir payla pazar lideri konumunda” uyarısında bulunuyor.
Alman kamu yayıncılarından SWR’nin elde ettiği video ve fotoğraflara göre, Alman makineleri Rus askeri tedarikçiler tarafından yaygın olarak kullanılıyor. Rus şirketleri Parsek, Kamaz, NIR ve Industrial Solutions Rus ordusuna uçak ve füzeler için motor ve parça tedarik ediyor. Bu şirketlerin hepsi yeni temin edilmiş Alman makineleri kullanıyor. SWR araştırmasına göre geçen yıl Rusya’ya makine ithal eden 30’dan fazla Alman üretinin üçte ikisi, makineleri Rusya’ya Türkiye üzerinden ithal etti. Söz konusu Türk aracılardan bir kısmının kurucuları ve sahipleri ise Rus.
Ambargoyu konusunu takip eden Ukraynalı uzmanlar, bu makinelerin daha iyi kontrol edilmesi çağrısında bulunuyor. Yaptırımları delmenin son derece kazançlı bir iş olduğuna işaret edip, “Genellikle üçüncü bir ülkede bunu yapacak birileri bulunur ve bunun için yüklü bir ödeme yapılır” sözleriyle işin nasıl yapıldığını anlatıyorlar.
Alman üreticilerin bu makinelerin örneğin Türkiye üzerinden Rusya’ya teslim edileceğini bilmeleri halinde yaptırım ihlalilden cezalandırılmaları söz konusu. SWR’nin irtibata geçtiği Alman makine üreticileri yaptırım yönetmeliklerine her zaman uyduklarını söylediler ama makinelerinin Rusya’ya nasıl ulaştığını açıklayamadılar. Geriye tek açıklama kalıyor: Almanya’dan makineleri satın alan Türk şirketler, Alman üreticilerin bilgisi olmadan ambargo yönetmeliklerine rağmen bunların Rusya’ya satışını yapıyor.
İddialar üzerine açıklama yapan Alman Makine Mühendisleri Birliği “Makine ve sistem üreticilerinin genel olarak yaptırım yönetmeliklerine ve yasalarına uyduğunu varsayıyoruz. Kendileri için geçerli olan yasal duruma uymayan şirketler ya da aracılar suç işlemiş olurlar. Rusya’ya gönderilebileceği iddiasıyla Türkiye’ye teslimatların durdurulmasını reddediyoruz.”
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
