Rusya'nın başkenti Moskova'da halk, Azeri sanatçı Müslüm Magomayev'in Turnalar eseri eşliğinde terör kurbanlarını andı.
Moskova’da gerçekleştirilen ve 137 kişinin hayatını kaybettiği terör saldırısının ardından yüzlerce kişi konser salonun önünde toplandı. Kalabalık, Sovyetler Birliği döneminin ünlü Azeri sanatçısı Müslüm Magomayev’in ‘Turnalar’ şarkısı eşliğinde terör kurbanlarının yasını tuttu.
Rusya’da halk, terör saldırısında hayatını kaybedenleri anmak için, ellerinde çiçeklerle ve mumlarla oluşturulan noktaya akın etti. Ülkede ilan edilen ulusal bir günlük yas kapsamında Ruslar, konser salonunun dışına ölenlerin anısına çiçekler bıraktı.
Halk, Azeri şarkıcı Müslüm Magomayev’in Turnalar eseri eşliğinde terör kurbanlarını andı. İşte sözleri Avar dilinde şiirler yazan Dağıstanlı şair Resul Hamzatoviç Hamzatov’a, bestesi Y. Frenkel’e ait meşhur Sovyet savaş şarkısının sözleri:
Bazen bana öyle gelir ki,
kanla sulanmış savaş alanlarından geçemeyen askerler
topraklarımıza uzanıp kalmaz,
beyaz turnalara dönüşür onlar.
Ondandır, o eski zamanlardan beri
göklerde uçup usul usul haykırırlar.
Ondandır, ne zaman gökyüzüne baksak,
duyumsarız o hüzünlü sesleri sükûnet içinde.
Uçuyor hâlâ yorgun turna sürüsü kanat çırparak,
özgürce gezinip alacakaranlığın içinde süzülüyor.
Sürünün içinde bir boşluk görüyorum,
kim bilir, belki de artık benim sıramdır.
Gün gelecek, turnalarla birlikte
ben de yüzeceğim o kül rengi pusun içinde.
Kuşlar gibi süzülüp gökyüzünde,
yeryüzünde bıraktıklarıma sesleneceğim.
Bazen bana öyle gelir ki,
kanla sulanmış savaş alanlarından geçemeyen askerler
topraklarımıza uzanıp kalmaz,
beyaz turnalara dönüşür onlar.
Moskova’da terör saldırısında hayatını kaybedenler, Sovyetler Birliği döneminin ünlü Azeri sanatçısı Müslüm Magomayev'in 'Turnalar' eseri eşliğinde terör kurbanlarının yasını tuttu.
AYRINTILAR | https://t.co/LRLIuIBBLd pic.twitter.com/FkT313bFE0
— velev (@velevnews) March 25, 2024
Reşat Bilici’nin 2020 yılında Sol‘da Turnalar’a ilişkin kaleme aldığı yazıya göre, şair Hamzatov eserinin çıkış noktasını şöyle anlatıyor:
“Her edebî eserin, bilhassa da eser sahibinin acılarından yola çıkılarak yaratılan eserlerin, kendilerine ait bir tarihi vardır. ‘Turnalar’ şiiri de bu bağlamda bir istisna oluşturmuyor. Japonya’ya yaptığım ziyaret sırasında, Hiroşima’daki beyaz turnalar anıtını görmüştüm. Japonların inancına göre, hastalık çeken bir insan bin adet origami turna kuşu yaparsa iyileşebiliyormuş. Hiroşima’dayken, nükleer bombaların etkilerine maruz kalan küçük bir kız çocuğunun öldüğünü öğrendim. Bin tane kağıttan turna kuşu yaparken ölmüş. … Bu hikâye beni çok sarsmıştı. Tam o sırada, Japonya’daki Sovyet Büyükelçisi bana annemin ölümünü bildiren bir telgraf yolladı. Derhal Moskova’ya uçtum; uçakta annemi düşünürken, geçmiş yıllarda kaybettiğim babamı ve savaşta ölen erkek kardeşlerimi de anımsadım. Ve origami yapan bu Hiroşimalı kız hafızamdan hiç çıkmadı. Şiirin nasıl doğduğunun öyküsü işte böyledir.”
Sözleri Hamzatov’a, bestesi Frenkel’e ait olan “Turnalar” şarkısı o kadar meşhur olmuştu ki, eserin sözleri ve uçuşan turnalar imgesi anıtlara, heykellere ve hatıra pullarına kazındı. Leningrad kuşatmasında yitirilen Sovyet askerlerinin ve yurttaşlarının yer aldığı Nevskoye askerî mezarlığının bulunduğu alana 1970’lerin sonunda “Turnalar” adını taşıyan bir anıt dikildi. Gökyüzünde süzülen turnaları betimleyen anıt, Büyük Anayurt Savaşı’nın kahramanlarına adanmıştı.
Müslüm Magomayev (1942-2008), Sovyet Sinatrası lakabıyla da bilinen efsanevi Sovyetler ve Azerbaycan opera (bariton) ve pop şarkıcısı, besteci.
Magomayev, Azerbaycan Halk Sanatçısı (1971), SSCB Halk Sanatçısı (1973) ve aynı zamanda Kızıl Bayrak İşçi Nişanı ödülü sahibiydi.
Finlandiya ve Polonya’daki müzik festivallerindeki başarılı performansının ardından kısa bir süre içerisinde tüm Sovyetler Birliği’nde ve diğer yakın ülkelerde büyük üne kavuşan Magomayev, başta hem Azeri hem de yabancı operalarla müzik kariyerine başladı. 70’lerde tamamen pop müziğine geçiş yaparak güçlü sesi ve sahne karizmasıyla ününü artırdı ve alanında dönemin en ünlü sanatçısı oldu.
31 yaşındayken SSCB Halk Sanatçısı ününe layık görüldü. 80’lerden itibaren müzik kariyerini aralıklara devam ettirmesine rağmen ününü kaybetmedi. Hayatının büyük bir kısmını Moskova’da geçirdi. 1997 senesinde onuruna güneş sistemindeki bir gezegene 4980 Magomaev ismi verildi ve 2002 senesinde Rusya Devlet Onur Ödülüne layık görüldü. 2008 senesinde kalp krizi sonucunda yaşamını yitirdi. Sanatçı Bakü’de toprağa verildi. Cenaze törenine Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, eşi Tamara Sinyavskaya ve ilk evliliğinden olan kızı Marina da katıldı. Yurtdışından, genel itibarıyla eski SSCB devletlerinden binlerce hayranı cenaze için ülkeyi ziyaret etti.