Erdoğan ve Trump, Beyaz Saray'da buluştu. (Fotoğraf: SAUL LOEB / AFP)
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 6 yıl aradan sonra Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi. İki lider, basına açık bölümde yaptıkları kısa açıklamaların ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı. Trump’ın yakasındaki F-35 rozeti ise dikkat çekti.
Trump, bir gazetecinin CAATSA yaptırımlarını ne zaman kaldırmayı düşündüğü yönündeki sorusuna “Eğer güzel bir toplantı yaparsak her an olabilir” dedi. Trump ayrıca “Gümrük vergileri konusunda da görüşeceğiz” ifadesini kullandı. Türkiye’ye F-35 satışı konusunda “Türkiye’ye savaş uçaklarından bahsediyoruz, evet. Bu konuda konuşuyoruz.” şeklinde konuşan Trump, Erdoğan’la Gazze konusunda aynı düşünüp düşünmediğine ilişkin soruya “Onu şu anda bilmiyorum.” sözleriyle yanıt verdi ancak Gazze savaşıyla ilgili olarak bugün önemli gelişmeler olabileceğinin altını çizdi. ABD Başkanı ayrıca Türkiye’den Rus petrolünü almayı durdurmasını istediğini söyledi.
Trump, Erdoğan ve Türkiye heyetine ev sahipliği yaptı. (Fotoğraf: Jim WATSON / AFP)
Erdoğan’ın Beyaz Saray’da resmî törenle karşılanmasının ardından iki lider Oval Ofis’e geçti. Ardından gazeteciler Oval Ofis’e de alındı. Liderler kısa açıklamalar yaptıktan sonra soru-cevap kısmına geçildi.
ABD Başkanı Trump, “Hileli seçimleri herkesten daha iyi bilir. Ama ben sürgündeyken bile biz hâlâ dosttuk. Erdoğan dünyada çok saygı duyulan bir insan. Muazzam bir askeri güç inşa etti. Ekipmanlarımızı sıklıkla kullanılıyor. Kendisini konuk etmek büyük bir mutluluk. Öğlen yemeği yiyeceğiz. F-16 almak istiyorlar, F-35 almak istiyorlar, başka şeyler almak istiyorlar. Bu adama çok büyük saygım var. Çok iyi bir ilişkimiz var. Rahip Brunson’ı serbest bıraktı ve 35 yıllığına hapse atılmıştı, bunu durdurması gerekiyordu; onu aradım ve kendisini serbest bıraktı. Bunu asla unutmam. 35 yıllık hapis cezasından kurtardı kendisini. Kendisini burada konuk etmek gerçekten büyük mutluluk” dedi.
Erdoğan da “Bu ziyaretimizi BM Genel Kurulu ile iç içe olunan bir dönemde gerçekleştirdiğimizden dolayı çok mutluyuz. Gerek Sayın Trump’ın birinci döneminde gerekse ikinci dönemde Türkiye-Amerika ilişkilerinde farklı bir dönemi yaşıyoruz. Gerek F-35 konusu gerek F-16 konusu gerekse de Halkbank konusundaki aramızdaki ilişkileri etraflıca konuşma fırsatı bulacağız. Heybeliada okuluyla ilgili üzerimize ne düşerse zaten yapmaya hazırız.” ifadelerini kullandı.
ABD’nin Türkiye’ye F-35 satışını durduran yaptırımlarının ne kadar sürede kaldırılabileceği sorusuna Trump, “İyi bir görüşme yaparsak, hemen hemen anında” yanıtını verdi. Trump, Oval Ofis’te gazetecilere “F-35’i görüşeceğiz” dedi ve “Bence satın almak istediği şeyleri satın almayı başaracak” ifadelerini kullandı.
Trump, konuyu “çok ciddiye” alacaklarını söyledi. ABD Başkanı, “F-35’i istediğini biliyorum ve bunu uzun zamandır istiyor, biz de bu konuyu çok ciddiye alıyoruz. … Onun bazı şeylere ihtiyacı var, bizim de bazı şeylere ihtiyacımız var. Ve bir sonuca varacağız” dedi.
Trump, Erdoğan’la Gazze konusunda aynı düşünüp düşünmediğine ilişkin soruya “Onu şu anda bilmiyorum. Gazze’deki savaşı bitirmek istiyoruz. O bölgenin liderleriyle de görüştük, harika bir görüşme gerçekleştirdik. Bu noktada bir çeşit bir çözüm ortaya koymaya çalışıyoruz ama rehineleri de geri getirmeye çalışıyoruz. Ama görünüyor ki 20 canlı ve 38 ölü rehine var. Gerçekten üzücü. Ailelerinin de tek istediği çocukların cansız bedenlerini almak. Orta Doğu’daki en güçlü liderleriyle anlaşmaya yakın olduğumuzu düşünüyorum” yanıtını verdi.
Türkiye’den 6 yıl sonra ilk Beyaz Saray ziyareti
“Gazze ve Filistin konusunda herhangi bir adım olacak mı?” sorusuna yanıt veren Trump, “Evet, bugün olabilir. Bu konuda çok güçlü bir diyaloğumuz var. Katar, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Ürdün’le görüştük. Harika bir görüşme gerçekleştirdik. Toplantıda çok şeye karar verildi. Tabii ki İsrail’le de görüşmeliyim. Onlar benim ne istediğimi biliyorlar.” ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Donald Trump, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı ikili görüşmede Türkiye’nin Rusya’dan petrol alımını durdurmasını umduğunu söyledi.
Erdoğan ve Türkiye heyeti Oval Ofis’te… (Fotoğraf: SAUL LOEB / AFP)
Trump, Oval Ofis’te yaptığı açıklamada, “Rusya’nın Ukrayna’ya karşı saldırılarını sürdürdüğü ve iki ülke arasında çatışmaların devam ettiği bu dönemde, Türkiye’nin Rusya’dan petrol alımını durdurmasını istiyorum” dedi; “Milyonlarca insan hayatını kaybetti, peki ne için? Ne için? Bu utanç verici.” şeklinde konuştu.
ABD Başkanı, Erdoğan’ı kastederek Rusya-Ukrayna savaşı konusunda “Şu anda çok tarafsız. Tarafsız olmayı seviyor. Ben de tarafsız olmayı seviyorum” dedi.
Trump, “Ama o, eğer müdahil olursa, yapabileceği en iyi şey Rusya’dan petrol ve gaz almamak olan biri.” ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı, Erdoğan’ı kastederek “Onu Beyaz Saray’da ağırlamak bir onur” dedi ve şöyle devam etti:
“Her iki ülke için de harika ticaret anlaşmaları yapacağız. Türkiye ile çok iş yapıyoruz. Harika ürünler üretiyorlar. Güzel, harika ürünler üretiyorlar, gerçekten fantastik üreticiler ve biz onlardan çok şey alıyoruz, onlar da bizden çok şey alıyor.”
Trump: Yaptırımların kaldırılmasını Erdoğan benden istedi
ABD Başkanı Trump, Suriye’deki durumla ilgili olarak “Bence Suriye’den eski liderini kurtarmayı başaran kişi, Suriye’den sorumlu kişi Cumhurbaşkanı Erdoğan’dır. Ve bence bu adam sorumludur. O sorumluluğu üstlenmiyor. Ama aslında bu büyük bir başarıdır” dedi.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
“Suriye’de olan Erdoğan’ın başarısı” diyen Trump, “Bu Türkiye için büyük bir zafer. Suriye’ye bir fırsat vermeliyiz. Yaptırım kaldırılmasını Erdoğan benden istedi” ifadelerini kullandı.
Oval Ofis’teki baş başa görüşmenin ve heyetler arası öğle yemeğinin ardından ABD Başkanı Trump, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı kapıya kadar geçirdi.
Beyaz Saray’da 2 saat 20 dakika süren görüşmenin sonrasında, kapıda Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir süre daha sohbet eden Trump, tokalaşmasının ardından aracına binen Erdoğan’ı el sallayarak uğurladı.
Trump ayrıca, Erdoğan’ın heyetinde yer alan isimlerle de tek tek tokalaşarak kendilerini yolcu etti.
Trump, kendisine görüşmenin nasıl geçtiğini soran basın mensuplarına, “Harika bir görüşmeydi.” diye karşılık verdi.
Görüşmenin ardından Erdoğan, Washington’da konakladığı Beyaz Saray’ın resmi konukevi Blair House’da eşi Emine Erdoğan ile çalışanlarla hatıra fotoğrafı çektirdi ve Blair House anı defterini imzaladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, temaslarının ardından ABD’den ayrıldı.
Erdoğan’ı, Joint Base Andrews Havalimanı’ndan, Washington Büyükelçisi Sedat Önal ve diğer yetkililer uğurladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Emine Erdoğan’ın yanı sıra Dışişleri Bakanı Fidan, Milli Savunma Bakanı Güler, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar, MİT Başkanı Kalın, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Duran, Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürü Hasan Doğan ile Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Kılıç da ABD’den ayrıldı.