2023 yılında, elektrikli araçlarda dünyanın lideri olan Elon Musk’ın Tesla’sını geride bırakan ve dünyanın en büyük elektrikli otomotiv üreticisi haline gelen Çin’li BYD nasıl doğdu? Kurucusu, Wang Chuanfu kimdir?
BYD Başkanı Wang Chuanfu(Fotoğraf: Robyn BECK / AFP)
2021 yılında dünyaca ünlü haber kanalı Bloomberg TV’de programa katılan Tesla’nın patronu Elon Musk’a, Çinli BYD sorulduğunda yanıtı; kocaman bir kahkaha ve “Arabalarını gördünüz mü? Çok komikler. Onları rakip olarak bile görmüyorum” oldu.
Aradan geçen yılların ardından Musk, bu kez dalga geçtiği BYD’nin inanılmaz başarısını engellemeye çalışıyor. “Önlem alınmazsa Çinli elektrikli otomobil üreticileri hepimizi yok edecek” sözüyle…
Peki, Çinli BYD nasıl doğdu? Nasıl ABD’li bir devi birkaç yıl içinde geride bıraktı? BYD’nin yaşattıkları, bir kaybın, zaferle sonuçlanmasıydı özetle…
Dünya’dan Kerim Ülker, BYD’nin öyküsünü yazdı.
Çin’in doğu kesiminde bulunan Anhui’de 8 kardeşli fakir bir çiftlik evinde, 8 Nisan 1966’da doğan Wang Chuanfu, önce babasını, kısa süre sonra da annesini kaybetti. Küçük yaşta yetim kalan Wang Chuanfu, işe girerek kardeşlerine destek olmak istese de ağabeyinin baskısıyla üniversiteyi çok zor şartlarda bitirir. Hayalini iletişim teknolojisine odaklayan Chuanfu’nun puanı, sadece kimya mühendisliğine yeter. Bu kayıp, hayatının en büyük kazancı olur. Eğitimini Central South University’de tamamlayan, sonrasında da Pekin Demir Dışı Metal Genel Araştırma Enstitüsü’nden (günümüzde GRINM Group) yüksek lisans derecesini alan Chuanfu, burada ilk kez batarya ile tanışır.
O sıralar Çin Devlet Başkanı Deng Xiaoping’in başlattığı açılım döneminde; özel ekonomik bölge seçilen Shenzhen’deki BAK Battery Co. adlı şirketin yöneticiliğini, Chuanfu üstlenir. Kısa bir süre sonra ortaklar arasında anlaşmazlık, BAK Battery’nin sonu olur ve batar. Wang Chuanfu, o sıralarda cep telefonlarında fırsatı yakından takip etmektedir.
Değişimi hızla görür ve zengin kuzeninden aldığı 250 bin Yuan (Bugün 30 bin dolar) borçla kendi şirketini kurmaya karar verir. Şirketine öncelikle bir isim gerekir. Kurulduğu yeri; Yadi Yolu’nu kullanarak ‘Yadi Electronics’ adını verir önce. Bir süre sonra arama motorlarını, fuarları düşünerek önceliğin etkin olacağına karar verir. Alfabetik olarak B harfine takılır ve şirketin adını ‘Biyadi’ye çevirir. Herhangi bir anlamı yoktur Biyadi’nin. Sonrasında ise BYD olarak geliştirir ve “Build Your Dreams” ile özleştirir. Yani “Hayallerini İnşa Et.”
Chuanfu’nun hayal gibi yolculuğu işte böyle başlar. Lityum iyon pilde güç olmaya odaklanan Chuanfu; Nokia, Motorola, Samsung gibi cep telefonu üreticilerinin tedarikçisi olur. Hızla artan başarısı, BYD’yi, kısa sürede Çin’in bu alandaki en büyük üç oyuncusundan biri haline getirir. Bu kez hedefinde Apple vardır. iPad’e batarya üretmeyi başaran BYD, halka arza imza atarak dünyanın ikinci büyük pil üreticisi unvanını alır. Cep telefonundaki düşük kâr, Wang Chuanfu’nun yolunu otomotive yöneltir.
Yeni bir fabrika kurmaktansa, var olanı almayı seçer. Ocak 2003’te devlete ait savunma şirketi Norinco’dan küçük bir otomotiv üretim şirketi olan Xi’an Qinchuan Automobile’i satın alır. İlk aracını da işte bu tesislerde 2005 yılında tamamlar. İlk araçlar benzinli, düşük fiyatlı ekonomik otomobillerdir. Bir pazar yaratmaktır amaç. 2008 yılında ise hibrit araç BYD F3 MY ve ardından akülü aracıyla elektrikli işine adım atar. Ancak pazar büyüyecek gibi görünmüyordur. Tam o sıralarda batarya delisi bir arkadaşı Chuanfu’nun imdadına yetişir.
O arkadaşı, ABD’de yaşayan Li Lu’dur. Ailesi Mao’nun Kültür Devrimi sırasında zorla çalışma kamplarına götürülen ve 1989’daki Tiananmen Meydanı olaylarında öğrenci protestolarının lideri olan Li Lu; bir süre sonra ABD’ye kaçar, 2000’li yıllarda önemli bir fon yöneticisi olur.
ABD’li iş insanı Warren Buffett (arkada sağda), Charles Munger (arkada 2. sağda), Bill Gates (arkada 3. solda) ve Tibet Özerk Bölgesi (TAR) başkan yardımcısı Deng Xiaogang (2. solda) ile BYD başkanı ve yönetim kurulu başkanı Wang Chuanfu (solda) 29 Eylül 2010 tarihinde Pekin’de Çinli elektrikli araç BYD M6’nın ülke çapındaki lansmanında düzenlenen imza töreninin ardından el sıkışırken.(Fotoğraf: FREDERIC J. BROWN / AFP)
Li Lu, Chuan-Fu’yu, dünyanın en önemli yatırımcılarından Warren Buffett’ın şirketi Berkshire Hathaway’ın Başkan Yardımcısı Charlie Munger ile tanıştırır. ABD’li dev fon, BYD’nin yüzde 9.9’luk hissesine ortak olur ve 230 milyon dolarla önemli bir yatırımcı haline gelir. Buffett dokunuşu, Çinli genç marka için kırılma noktası olur. BYD’nin geleceğini ilk keşfeden küresel oyuncu Buffett’ın el uzattığı BYD, 2020 öncesinde birkaç yüz bin araçlık üretimiyle sessiz ama dingin bir büyüme kaydetmiştir. Asıl patlamayı ise 2023 yılında yaşar ve 3 milyondan fazla elektrikli araç satışıyla Tesla’yı tahtından eder.
Yaklaşık 30 yıl önce 20 kişiyle ve birkaç bin dolarla başlayan BYD’nin öyküsü, şimdilerde milyarlarca dolarlık bir imparatorluğa dönüşmüş durumda. 960 bin çalışan nüfusuyla sadece dev markaları değil, birçok ülkeyi geride bırakan BYD, geçen yıl 4.3 milyon araç üretimiyle, kendisini küçümseyen Elon Musk’ın sahibi olduğu Tesla’yı deyim yerindeyse ezip geçti.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
BYD, 108 milyar dolarlık ciroyla büyümeye devam ediyor. Elon Musk, üniversite tercihini İletişim Teknolojileri Bölümü’nü kazanamadığı için Kimya Mühendisliği’yle yapmak zorunda kalan Chuanfu’nun destansı yükselişini izliyor. Chuanfu ise BYD’ye yüklediği ‘Build Your Dreams’ yani “Hayallerini İnşa Etmekle” uğraşıyor. İşin en ilginç yani, Chuanfu ile ona Buffett’ın dokunuşunu sağlayan Li Lu’nun aynı hafta doğması. BYD’nin Kurucusu Wang Chuanfu, 8 Nisan’da, onu küresel yolculuğa çıkaran arkadaşı Li Lu ise 6 Nisan’da 59 yaşına girdi.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
