Hollanda’daki erken genel seçimlerde liberal çizgideki Demokrat 66 (D66), tarihinin en büyük başarısını elde ederek 27 sandalye kazandı. Aşırı sağcı Geert Wilders’in partisi PVV büyük kayıp yaşarken, sol ittifak lideri Frans Timmermans istifasını açıkladı.
(Photo by Simon Wohlfahrt / AFP)
Hollanda’da 29 Ekim’de yapılan erken genel seçimlerde sandık çıkış anketlerine göre merkez liberal eğilimli Demokrat 66 (D66) büyük bir sürprize imza attı. İki yıl önce yalnızca 9 sandalye kazanan D66, bu seçimde 27 milletvekilliği elde ederek tarihinin en yüksek sandalye sayısına ulaştı.
İpsos I&O tarafından yapılan anketlere göre, Geert Wilders’in aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV) 25, sağ liberal VVD ise 23 sandalye kazandı.
Bu sonuçla D66, Hollanda tarihinde ilk kez birinci parti olma eşiğine geldi.
Parti merkezinde büyük sevinç yaşanırken, D66 lideri Rob Jetten, “Bu olağanüstü bir sonuç, Hollanda’nın geleceği için yeni bir başlangıç” dedi.
Jetten, 2023 seçimlerindeki kötü performans sonrası parti çizgisini yenileyerek merkez seçmene yönelmişti. Bu strateji seçmenden güçlü destek gördü.
Bir önceki seçimlerde 37 sandalye ile birinci parti çıkan Geert Wilders’in PVV’si, bu kez 12 sandalye kaybederek 25’e geriledi.
Wilders, sonuçları partisinin genel merkezinde değil, Temsilciler Meclisi’nde sessizce takip etti. Sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı kısa açıklamada, “Farklı bir sonuç bekliyorduk ama halkın kararına saygılıyız” dedi.
Wilders’in partisi, 2024’te Dilan Yeşilgöz liderliğindeki VVD, çiftçi partisi BBB ve merkez sağ NSC ile kurduğu sağ koalisyonun dağılmasının ardından erken seçim kararı alınmıştı. Hükümet, katı göç politikaları yüzünden yalnızca 11 ay dayanabilmişti.
Yeşil Sol – İşçi Partisi ittifakı (GL-PvdA) lideri Frans Timmermans, seçimde beklenen sonucu alamadı. Parti, 25 milletvekilliğinden 20’ye geriledi. Timmermans, “Yeterince insanı ikna edemedik. Bunun sorumluluğunu alıyorum” diyerek istifa etti.
Siyaset bilimciler, “Hollanda solunun bu kadar zayıf olduğu bir dönem daha yaşanmadı. Sağ yönelim artık kalıcı görünüyor” değerlendirmesinde bulundu.
Sağ liberal VVD, sandalye kaybetmesine rağmen 23 milletvekilliğiyle güçlü konumunu korudu. Parti lideri Dilan Yeşilgöz, aşırı sağ söylemlerden uzak durarak “sorumlu merkez sağ” mesajıyla seçmen desteğini yeniden kazandı.
Yeni sağ partilerden JA21 milletvekili sayısını 1’den 9’a, Forum voor Democratie (FvD) ise 3’ten 6’ya çıkardı. Buna karşılık çiftçi partisi BBB 8 sandalyeden 4’e gerilerken, bir önceki seçimlerin sürpriz ismi Yeni Sosyal Sözleşme (NSC) bu kez meclise giremedi.
150 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nde hiçbir parti tek başına iktidar olamıyor. Kesin sonuçlar sonrası, Kral Willem-Alexander hükümeti kurma görevini seçimde birinci gelen partinin liderine verecek.
Uzmanlara göre yeni hükümet, en az dört partili bir koalisyon ile kurulabilecek. Olası ortaklar arasında D66, VVD, CDA ve GL-PvdA öne çıkıyor.
Seçim kampanyalarında sığınma politikaları, konut krizi, göçmen entegrasyonu ve sağlık hizmetleri başlıca gündem maddeleri oldu.
Siyasi yorumculara göre bu seçimler, “nezaket, istikrar ve merkez siyasetin yeniden yükselişi” olarak kayda geçti.
Katılım oranı yüzde 76,3 ile son seçimlere göre biraz düşük kaldı. Ancak sandıktan çıkan tablo, Hollanda siyasetinde aşırı sağın gerilemesi ve merkez-liberal blokun güçlenmesi yönünde tarihi bir kırılma olarak değerlendiriliyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
