Berivan Aymaz (Fotoğraf: Facebook, Berivan Aymaz)
Pazar günü Almanya’nın Kuzey Ren Vestfalya eyaletinin en büyük kenti Köln’ün Belediye Başkanlığı seçimlerinde Yeşiller’in Bingöllü Kürt kadın adayı Berivan Aymaz ilk turu en önde bitirdi. Köln Kent yönetiminin TSİ 22:00 dolayında verdiği gayri resmi sonuçlara göre oyların yüzde 28,7’sini alan Aymaz ikinci turda oyların 21,34‘ünü alan Sosyal Demokrat Parti (SPD) adayı Torsten Burmester ile bir kez daha yarışacak.
Almanya’nın en büyük eyaleti olan Kuzey Ren Vestfalya’da yerel seçimler yapıldı. İlk tahminlere göre aşırı sağcı AfD oylarını artırırken, Yeşiller oy kaybetti. İktidardaki CDU ve SPD ise bir önceki seçimlerin sonuçlarına yakın oy aldı.
DW Türkçe’nin aktardığına göre; 13 milyon 700 bin seçmenin bulunduğu eyalette 400 kadar il, ilçe, kasaba ve köyde sandık başına gidildi. Seçmenler önümüzdeki 5 yılda görev yapacak belediye başkanları, kaymakam ve belediye meclisi üyeleri ile uyum meclisi temsilcilerini belirlemek üzere 08.00- 18.00 satleri arasında oylarını kullandı.
Anket kuruluşu Infratest dimap’ın ilk tahminlerine göre, muhafazakar Hristiyan Birlik CDU, yüzde 34 ile seçimin birinci partisi oldu. CDU, 2020 yerel seçimlerinde elde elde ettiği sonucu, federal eğilimin aksine koruyabildi.
Sosyal Demokrat Parti (SPD) de federal seçimlere göre daha iyi bir sonuç elde etti. İlk tahminlere göre, SPD yüzde 1,8 puan oy kaybıyla yüzde 22,5 oranında oy aldı.
Seçimde oylarını artıran parti ise aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) oldu. AfD ilk tahminlere göre yüzde 16,5 oy aldı. Bir önceki seçime göre AfD, oylarını 11,4 puan artırmış oldu.
Buna karşın Yeşiller büyük oy kaybına uğradı. Oyları yüzde 8,5 puan eriyen Yeşiller’in oy oranı yüzde 11,5’e geriledi. Sol Parti yüzde 5,5 ile (+1,7) hafif bir artış kaydederken, Hür Demokrat Parti FDP yüzde 2,1’lik puan kaydetti ve ilk tahminlere göre oy oranı yüzde 3,5’e geriledi. Tahminlerde ilçeler ve beldelerden gelen ilk veriler dikkate alındı.
Eyalette 2020 yılında yapılan yerel seçimlerde CDU yüzde, 34,3; SPD yüzde 24,3; Yeşiller yüzde 20; FDP yüzde 5,6; AfD yüzde 5,1; Sol Parti yüzde 3,8 oranında oy almıştı. Diğer parti ve listelerin toplam oyu ise yaklaşık yüzde 7 olarak saptanmıştı.
Seçimlerde ilk turda hiçbir aday geçerli oyların yüzde 50’sinden fazlasını alamazsa, en çok oy alan iki aday 28 Eylül’de ikinci tur seçimlerde karşı karşıya gelecek. Bu durumda, oy çokluğunu elde eden aday seçimi kazanmış sayılacak.
Berivan Aymaz, Almanya’ıın en büyük şehirlerinden Köln’ün yeni belediye başkanı seçilmek için ikinci tura kaldı. Türkiye kökenli sürgün bir babanın kızı olan Aymaz, şehirdeki ‘aşırı sağa’ tepkinin sandığa yansımış hali kabul ediliyor.
Bir milyonu aşan nüfusu ile Köln, çok kültürlülüğü ve çeşitlilik konusundaki duyarlılığıyla öne çıkan bir kent olarak biliniyor. 180’den fazla ulustan insan burada yaşıyor. Kentte sivil toplum örgütleri güçlü bir yapıya sahip. Yeni Başkan Aymaz’a göre, Köln’ün aşırı sağa karşı refleksi de benzersiz:
“Aşırı sağcı AfD ve onun gibi oluşumların göçmenleri sınır dışı etme planları gündeme geldiğinde 100 binlerce insanla ayağa kalkan ilk şehir Köln oldu. Sivil toplum örgütleri ırkçılık ve ayrımcılık konusunda çok duyarlılar.”
Aymaz, Köln’de çok farklı dinlerden, kültürlerden ve kökenlerden insanların bir arada yaşadığını belirterek, bu barışçıl yaşam modelinin Türkiye için de örnek olabileceğini ifade etti.
Köln, 1960’lardan itibaren Türk işçilerinin ve 1970’lerden sonra da Türkiye’den siyasi nedenlerle göç edenlerin önemli merkezlerinden biri oldu. Ancak Berivan Aymaz’ın göç hikayesi farklı. Aymaz, diplomat olan babası Sait Aymaz’ın ardından 6 yaşındayken annesi ve ağabeyiyle Almanya’ya geldi. Almanya’ya 1978’de gelen babası, Bonn’da Türkiye Büyükelçiliğinde Kültür Ataşesi olarak görev yaptı.
1980 darbesi eşiğinde, Berivan Aymaz’ın anlatımıyla, Kürt kimliği ve kültürel faaliyetleri nedeniyle Ankara’ya çağrılan Sait Aymaz bunu reddetti. Aile, pasaportlarına el konulduğu için Almanya’da kaldı. “Bir sürgün ailesi olarak burada kaldık” diyen Aymaz, Almanya’da hukuk ve siyaset bilimi okudu, ardından simultane tercüman olarak çalıştı.
Berivan Aymaz 2009’da aktif siyasete girdi ama aslında o hep siyasetin içindeydi. Babası Sait Aymaz 1973-1977 yılları arasında CHP’den Bingöl Belediye Başkanı olarak görev yaptı. O da şimdi babasının bıraktığı yerel siyaset bayrağını Bingöl’den alıp Köln’e taşımak istiyor. Bir buçuk yıl önce kaybettiği babasının izinden gideceği için çok mutlu olduğunu belirten Aymaz, “Eminim Köln’e belediye başkanı seçilmem onu çok mutlu ederdi” diye duygularını belirtiyor.
Köln ile İstanbul’un kardeş şehir olduğunu hatırlatan Aymaz, bu bağın önemine işaret ediyor. Aymaz, “Belediye başkanı seçildiğimde İstanbul ile daha yoğun bir dayanışma sürdüreceğiz. Çünkü kardeşlik sadece güzel günlerde değil, kötü günlerde de dayanışma gerektirir” diyor.
Berivan Aymaz 2017’de Kuzey Ren Vestfalya seçimlerinde Yeşiller Partisi’nden milletvekili seçildi. Eyalet meclisi başkan vekili olarak görev yaptı.
Yaklaşık 18 milyon nüfusuyla KRV, Almanya’nın en kalabalık eyaleti. Köklü demokratik partilerin en büyük teşkilatları da burada bulunuyor.
Mayıs ayında kurulan Hristiyan Birlik (CDU/CSU) ile Sosyal Demokrat Parti (SPD) koalisyon hükümetinin Başbakanı Friedrich Merz de KRV’li. Son yıllarda partisi Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) bu eyalette güçlendiyse de ağır sanayi tesisleri ve madenleriyle eyalet, onlarca yıl Sosyal Demokratların kalesiydi. Bu yerel seçimi önemli kılan bir diğer neden de Berlin’de Mayıs ayında göreve başlayan yeni hükümet için sınav niteliğinde olması. Küresel krizlerin ortasında göreve gelen hükümetin ilk dört aydaki icraatlarına seçmenin ne not vereceği merak ediliyordu.
Nitekim yerel seçimden Başkana Merz’in partisi oylarını koruyarak çıktı. Koalisyon ortağı Sosyal Demokratlar da oylarını artırdı. En fazla oy kaybeden parti Yeşiller olurken, en büyük kazanç yine aşırı sağcı AfD’nin oldu. AfD oylarını yüzde 11,5 artırarak, yüzde 16,5 oya aldı.
Berivan Aymaz, partisi Yeşiller’deki yüzde 8,5’luk oy düşüşüne rağmen, seçimi kazanmayı başardı.
KRV ayrıca ekonomik ve toplumsal çeşitliliğiyle de adeta “küçük bir Almanya” gibi. Hem Köln, Düsseldorf, Dortmund, Essen gibi büyük şehirleri hem de geniş kırsal bölgeleri barındırıyor. Güçlü sanayi ve hizmet sektörünün yanı sıra tarım da yaygın. Bir zamanlar ağır sanayinin kalbi ve gelişimin sembolü sayılan Ruhr Bölgesi, sancılı da olsa maden, kömür ve çelikten hizmet sektörüne yaşanan geçişle Almanya’daki genel değişimi de temsil ediyor.
Kuzey Ren-Vestfalya’nın bir diğer özelliği de, Almanya genelinde olduğu gibi, eyalette yaşayanların yaklaşık dörtte birinin göçmen kökenli olması. Almanya’da yaklaşık 3 milyon Türkiye kökenli kişinin yaşadığı tahmin ediliyor. İstatistiklere göre, bunların üçte biri KRV’de ikamet ediyor. Bu kişilerden yaklaşık 500 bininin de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğu belirtiliyor.
KRV, Türkiye ile ticari ilişkilerin de en yoğun olduğu eyaletlerden. Almanya Ticaret ve Sanayi Odaları verilerine göre, geçen yıl KRV ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi 11,3 milyar euro olarak gerçekleşti. Bununla birlikte Almanya’daki Türk sermayeli işletmelerin yaklaşık yüzde 40’ı yine KRV eyaletinde bulunuyor.
KRV’de aşırı sağcı ve ırkçı AfD’nin başarı kazanması, özellikle göç, iç güvenlik ve sosyal konulara ilişkin meselelerde Berlin’deki iktidar koalisyonu üzerindeki baskıyı daha da artıracak. Bu durum, aynı zamanda, AfD’nin Batı’dan çok daha güçlü olduğu Doğu Almanya’daki eyaletlerde görülen siyasi kutuplaşmanın artık Batı’ya da sirayet ettiğinin bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
