Türkiye, basın özgürlüğü konusunda ciddi sıkıntılar yaşamaya devam ederken, Sınır Tanımayan Gazeteciler'in 2024 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'ne göre 158. sırada yer alıyor. Norveç, sekiz yıl üst üste en özgür basına sahip ülke oldu.
AKP iktidarının 9. ayrı paketine eklediği ve “yeni tip casusluk” diyerek “etki ajanlığı” kavramı ile basın özgürlüğünü kısıtlayıcı hamlesi tartışılırken, Sınır Tanımayan Gazetecileri örgütünün 2024 raporunda Türkiye, basın özgürlüğü endeksinde en kötü ülkeler arasında yer aldı.
Özellikle Türkiye gibi ülkelerde basın özgürlüğü eksikliği hissediliyor. Halka bilgi, belirli medya kanalları aracılığıyla filtrelenerek veriliyor. Alternatif medya sesleri ise baskı altında susturulmaya çalışılıyor. Hükümetin ‘kritik’ bulduğu konularda alternatif haber yapmanın sonuçları arasında hapis, sürgün ve fiziksel saldırılar bulunuyor.
Bu durum, toplumun çeşitli seslere ve farklı perspektiflere erişimini engelliyor. Rejim tarafından tehdit olarak görülen gazeteciler ve medya kuruluşları üzerindeki baskılar, ifade özgürlüğü ve demokratik tartışma ortamını ciddi şekilde kısıtlıyor.
Peki, Türkiye basın özgürlüğünde dünyada kaçıncı sırada? En özgür basın hangi ülkede? Diğer ülkelerin Basın Özgürlüğü Endeksi kaç puan?
Sınır Tanımayan Gazeteciler tarafından yayınlanan 2024 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre Norveç, üst üste sekiz yıldır en özgür basına sahip ülke ünvanını koruyor. İlk altı sıradaki ülkelerin tamamı baltık ülkeler. İkinci sırada ise Danimarka yer alıyorken; üçte İsveç; dötte Hollanda; beşte Finlandiya ve altıncı sırada Estonya yer alıyor.
İlk sıralar incelendiğinde, batılı demokrasi ülkelerinin yer aldığı gözüküyor. Şu anda üniversitelerinde Filistin’e destek eylemlerine sert tepkiler veren Amerika Birleşik Devletleri, basın özgürlüğünde 55. sırada yer aldı.
Listenin en altında ise Asya ülkeleri yer alıyor. Arap coğrafyasından yer alan Eritre 180. sıra ile en sonda yer aldı. Dünyanın en büyük gazeteci hapishanesi Çin geçen sene 175. sıradayken bu sene sondan ikinci olarak 172. sıraya yükseldi; Kuzey Kore geçen en son sırada iken bu sene 177. sıraya yerleşti. Suriye ve Afganistan Kuzey Kore’nin gerisinde yer aldı. İran ve Türkmenistan ise Kuzey Kore’nin hemen peşinden geliyor.
Türkiye, Basın Özgürlüğü Endeksinde 158. sırada yer aldı. Geçen sene 165. sırada yer alan Türkiye, bu sene 7 sıra yükseldi. Sınır Tanımayan Gazeteciler raporuna göre Türkiye’deki ulusal medyanın yüzde 90’ı hükümetin kontrolünde.
Raporda Türkiye’nin durumu “Ulusal medyanın yüzde 90’ı artık hükümet kontrolü altındayken, halk, ekonomik ve siyasi krizin ülke üzerindeki etkisi hakkında bilgi edinmek için son beş yılda farklı siyasi önyargılara sahip eleştirel veya bağımsız medya kuruluşlarına yöneldi. Bunlar arasında Fox TV, Halk TV, Tele1 ve Sözcü’nün yanı sıra BBC Türkçe, VOA Türkçe ve Deutsche Welle Türkçe gibi yerel ve uluslararası haber siteleri de yer alıyor. “ şeklinde özeltlendi.
Raporda 2023 seçimlerden sonra tutuklanan Kürt gazeteciler kaydedilirken Erdoğan’ın artık bir “hiper-başkan” olduğu ifadesi kullanıldı.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
