Akademik Özgürlükler Endeksi yayımlandı. Türkiye, son on yılda büyük bir gerileme yaşayarak 179 ülkelik listede son sıralarda yer aldı.
Akademi her geçen sene kendisine daha geniş özgürlük alanları ve imkânlar buluyor. Gelişen teknoloji ve toplumların eğitim seviyesinin artmasıyla beraber akademik çalışmalara daha fazla bütçe ayrılıyor. Ayrıca akademik çalışmaların sınırlandırılmıyor.
Peki, Türkiye’nin akademisi ne kadar özgür? Diğer ülkelerin akademik özgürlük endeksinde nasıl?
Almanya’dan FAU Erlangen-Nürnberg Üniversitesi ve İsveç’ten Göteborg Üniversitesi araştırmacılarının sunduğu Akademik Özgürlükler Endeksi, dünya nüfusunun yarısına yakın bir bölümünün akademik özgürlüklerin bulunmadığı ülkelerde yaşadığını ortaya koydu.
2023’ün sonunda sunulan raporda, günümüzde 3,6 milyar insanın akademik özgürlüğün tamamen kısıtlandığı ülkelerde yaşadığı görülüyorken bu oranın dünya nüfusunun yüzde 45 buçuğuna tekabül ettiği belirtildi. Bu artışın daha az özgürlüğe sahip ülkelerdeki yüksek nüfus artışından da kaynaklanabileceğine değinilen raporda, 50 yıl öncesine kıyasla çok daha fazla insanın akademik özgürlüğe getirilen kısıtlamalardan etkilendiğinin altı çizildi.
Erlangen-Nürnberg Üniversitesi’nden küresel araştırmayı koordine eden Katrin Kinzelbach, “Bugün her üç kişiden yalnızca biri akademik özgürlüğün iyi ya da çok iyi korunduğu bir ülkede yaşıyor. 2006’da bu oran her iki kişiden biriydi” sözleriyle bulgularına açıklık getiriyor.
179 ülkenin bulunduğu araştırmada akademik özgürlüklerin 23 ülkede gerilemekte olduğu ve sadece 10 ülkede iyileşme kaydedildiği belirtildi. Son 50 yıllık dönemde ise akademik özgürlüklerin 56 ülkede iyiye gittiği ve 61 ülkede yüksek seviyelere ulaştığı kaydedildi.
Araştırmanın hazırlanmasında dünyanın dört bir yanından 2 bin 329 ülke uzmanının değerlendirmelerinden yararlanıldığı raporda, akademik özgürlükler açısından ülkeler “tamamen özgür”, “genel olarak özgür”, “hafif kısıtlı”, “ciddi şekilde kısıtlanan” ve “tamamen kısıtlanan” olarak beş gruba ayrıldı.
Araştırmada Türkiye, akademik özgürlüklerin tamamen kısıtlandığı ülkeler arasında yer aldı. Türkiye ile beraber aynı grupta olan diğer ülkeler şöyle: Kuzey Kore, Myanmar, Eritre, Türkmenistan, Belarus, Suriye, Bahreyn, Ekvator Ginesi, Güney Sudan, Suudi Arabistan, Çin, Nikaragua, İran, Mısır, Ruanda ve Küba
Araştırmada yer alan grafikte, Türkiye’nin akademik özgürlüklerde 2002-2009’da tarihinde en iyi seviyesinde olduğu (1 puan üzerinden 0,56 puan), 2009’dan 2017’ye kadar olan dönemde ise sert düşüşe geçtiği ve 2023 itibarıyla 0,09 puana gerilediği görülüyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
