Avrupa Komisyonu, AB’de dondurulan Rus devlet varlıklarını teminat göstererek Ukrayna için 210 milyar euroya kadar kaynak yaratmayı öngören ‘acil durum’ planını açıkladı. AB tarihinin şimdiye kadarki en radikal hamlesi olarak nitelendirilen plan, Macaristan gibi ülkelerin vetosunu da bypass etmeyi hedefliyor.
Brüksel, dondurulmuş Rus devlet varlıklarını teminat göstererek Ukrayna’ya 210 milyar euroya kadar kaynak yaratmayı amaçlayan, hukuki açıdan tartışmalı bir mekanizma önerdi. Plan, Macaristan gibi Rusya’ya yakın ülkelerin olası vetosunu devre dışı bırakabilecek “acil durum yetkilerini” içeriyor ve AB’nin yaptırım rejiminde şimdiye kadarki en radikal adım olarak değerlendiriliyor.
Karar’da yer alan habere göre, Avrupa Komisyonu’nun açıkladığı yeni teklif, Ukrayna’nın ekonomik çöküşünü engellemek için geliştirilen son ve en agresif seçenek olarak görülüyor. “Tazminat kredisi” olarak adlandırılan mekanizma, AB’de dondurulmuş durumda bulunan Rusya Merkez Bankası’na ait varlıkları kaldıraç olarak kullanmayı öngörüyor. Buna göre Kiev, Rusya savaş tazminatı ödeyene kadar geri ödeme yapmak zorunda kalmayacak. Üye ülkeler ise söz konusu borca ulusal garantilerle kefil olacak.
Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, planın hem Ukrayna’nın direncini desteklemeyi hem de Moskova üzerindeki baskıyı artırmayı hedeflediğini söyledi:
“Avrupa, Ukrayna’nın en güçlü ve en istikrarlı ortağı olarak kalacaktır. Onlara kendilerini savunmaları ve barış müzakerelerinde güçlü bir pozisyona sahip olmaları için gerekli imkanları sağlayabiliriz.”
“Mesaj nettir: Bu kredi, Rusya’nın savaş maliyetini artırmakta ve Moskova’yı barış masasına gelmeye davet etmektedir.”
Önerinin en çarpıcı yönü, AB yaptırımlarının altı ayda bir yenilenmesini gerektiren mevcut sistemin ötesine geçmesi. Yeni düzenleme, Rus varlıklarının “süresiz şekilde” AB’de bloke kalmasını sağlayacak acil durum yetkilerine dayanıyor ve Macaristan veya Slovakya gibi ülkelerin olası vetolarını etkisizleştirmeyi amaçlıyor.
Teklif, AB antlaşmalarındaki 122. maddeye dayanarak, Rus varlıklarının çözülmesinin “Birlik ekonomisine ciddi zarar vereceği” gerekçesini öne sürüyor. Bu madde, olağanüstü ekonomik koşullarda üye devletlere veto hakkı tanımayan ortak karar mekanizmalarının devreye sokulmasına imkân veriyor.
Bir AB yetkilisi, planı şu sözlerle değerlendirdi:
“Eğer Rus varlıkları serbest kalırsa, AB ülkeleri bir anda Rusya’ya borçlu hale gelir ve bu tüm piyasalarda ciddi bir şok yaratır.”
Planın önündeki en büyük siyasi engellerden biri ise Belçika. Rusya Merkez Bankası varlıklarının büyük kısmının Brüksel merkezli Euroclear’da tutulması nedeniyle Belçika hükümeti, alınacak kararın mali riskinin tek bir ülkenin omzuna yüklenmesinden endişe duyuyor.
Belçikalı bir yetkili, üyeler arasındaki bölünmeyi işaret ederek şunları söyledi:
“Bir kararın yalnızca küçük bir grup üye devlet tarafından desteklenmesi ideal değildir. Bazı senaryolarda tam kredinin derhal hazır hale getirilmesi gerekebilir ve bu durumda yükün kime bineceği belirgin değil.”
Brüksel, Komisyon’un yeni düzenlemeyle üye devletlerin veto hakkını fiilen devre dışı bırakmasına karşı çıkıyor.
AB’den tarihi karar: Rus petrolünün ve gazının vanası tamamen kapanıyor AB’den tarihi karar: Rus petrolünün ve gazının vanası tamamen kapanıyor
Brüksel’in önerisi hayata geçerse, bu yalnızca Ukrayna’nın finansmanı için değil, AB’nin yaptırım mimarisi açısından da tarihi bir kırılma anlamına gelecek.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Rusya’nın varlıklarını teminat göstererek Kiev için devasa bir kredi paketi oluşturmak:
AB tarihinde ilk kez oybirliği gerektiren yaptırımların “acil durum” gerekçesiyle baypas edilmesini,
Dondurulmuş devlet varlıklarının doğrudan siyasi amaçlarla kullanılmasını,
Üye ülkeler arasında mali riskin eşit paylaşımına dair tartışmaların derinleşmesini,
Rusya ile ilişkilerde yeni bir jeopolitik gerilim hattının oluşmasını
beraberinde getirecek.
Bu nedenle teklif, kimi başkentlerde siyasi bir zorunluluk, kimilerinde ise hukuki ve ekonomik bir mayın tarlası olarak görülüyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
