ABD’de bugün yapılacak seçimler, ülkede gelecek dört yıl kimin başkan olacağını belirleyecek. Anketlerde Demokrat Parti adayı Kamala Harris ve Cumhuriyetçi Parti adayı Donald Trump arasındaki yarışın haftalardır başa baş gidiyor.
ABD’de seçmenler, bugün ülkeyi 4 yıl boyunca yönetecek yeni başkanı seçmek için sandık başına gidecek. İtirazlar nedeniyle uzun olması beklenen oy sayım sürecinden sonra ABD’nin 47. Başkanı belli olacak. Seçmenler, Cumhuriyetçi aday Donald Trump ile Demokrat aday Kamala Harris arasında tercih yapacak.
Başkanın belirlenmesinin yanı sıra yasaların çıkarılmasında kilit rol oynayan ABD Kongresi’nin iki kanadı Senato’nun 34 sandalyesi ile 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nin yeni üyeleri de belirlenecek.
Her eyalette sandıkların açılış ve kapanış saatleri farklılık gösteriyor.
Ülkenin doğusundaki New Hampshire eyaletindeki bir kasabada gece yarısı sandıklar açılırken Vermont’un bazı bölgelerinde seçmenler saat 05.00’te (TSİ 13.00) oy kullanmaya başlayabiliyor.
Ancak sandıklar çoğunlukla sabah 06.00-08.00 arası açılıyor.
Ülke genelinde ilk sandıklar 5 Kasım akşamı doğu saati ile 18.00 (TSİ 6 Kasım 02.00) itibariyle kapanmaya başlayacak. Sandıkların tamamı TSİ 6 Kasım sabahı saat 08.00 civarında kapanacak.
Resmi olmayan seçim sonuçları seçim gecesi geç saatlerde veya ertesi günün erken saatlerinde açıklanabilir ancak oylar baş başa giderse kesin sonuçlar sonraki günlerde de netleşebilir. Resmi sonuçlar ise eyaletler tarafından oy sayımları tamamlanıp onaylandıktan sonra ilan edilecek ve bu haftalar sürebilir.
ABD’de yaklaşık 170 milyon seçmen var ve bazı eyaletlerde seçim gününden önce oy kullanma hakkı tanındığı için 81 milyondan fazla Amerikalı oyunu çoktan kullandı bile. Bazı eyaletlerde bir aydan uzun bir süre önce de oy kullanmak mümkündü.
BBC’nin ABD’deki yayın ortağı CBS News’in en son anket analizine göre, yedi kritik eyalette başkan adayları Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki çekişme son güne kadar devam etti.
Ülkedeki seçim sistemi, en fazla oyu alanın değil, en fazla delegeye ulaşan adayın başkan olmasına imkan veren Seçiciler Kurulu (Electoral College) yöntemiyle çalışıyor. Buna göre seçmenler, başkanlarını doğrudan kendi oylarıyla değil, seçtikleri delegeler üzerinden dolaylı olarak belirliyor.
50 eyalet ile başkent Washington DC’yi temsilen toplam 538 delegeden oluşan “Seçiciler Kurulu” adı verilen sistemde, her bir eyaletteki delege sayısı, o eyaletin Senato ve Temsilciler Meclisi’ndeki üyelerinin toplamına eşit oluyor.
Alabama 9, Kentucky 8, Kuzey Dakota 3, Alaska 3, Louisiana 8, Ohio 17, Maine 4, Oklahoma 7, Arkansas 6, Maryland 10, Oregon 8, Massachusetts 11, Colorado 10, Rhode Island 4, Connecticut 7, Minnesota 10, Güney Carolina 9, Delaware 3, Missisippi 6, Güney Dakota 3, Missouri 10, Tennessee 11, Montana 4, Nebraska 5, Utah 6, Hawaii 4, Vermont 3, Idaho 4, New Hampshire 4, Virginia 13, Illinois 19, New Jersey 14, Washington 12, Indiana 11, New Mexico 5, Batı Virginia 4, Iowa 6, Kansas 6 ve Wyoming 3 delege sahibi. Özel statüsü olan başkent Washington DC’nin de 3 delegesi bulunuyor.
Başkanlık seçimini kimin kazandığını öğrenmek günler sürebilir. Sandıkların kapanmasından sonraki saatler ve günlerde eyaletler, haber kuruluşlarının kazananları tahmin etmek için kullandığı resmi olmayan sonuçları yayınlamaya başlayacak. Eyaletlerin kendileri ise haftalar sonra, oy sayımları tamamlanıp onaylanana kadar kazananları resmen ilan etmeyecekler.
2020’de Associated Press ve diğer haber kuruluşları Joe Biden’ın başkanlığı kazandığını seçimlerden dört gün sonra tespit etmişti. O zaman en uzun süren salıncak eyaletler bu yıl da yavaş olabilir: Pennsylvania, Arizona ve Nevada. Yarışın yakın olması halinde listeye başka eyaletler de katılabilir.
Ülke geneli anketler Harris ile Trump’ın kafa kafaya olduğuna işaret ediyor.
ABD’de seçimlerin Salı günü yapılmasının sebebi 19. yüzyıla dayanıyor. O dönemde yalnızca beyazlar oy kullanabiliyordu ve seçim gününü belirleyen en yaygın mesleği icra edenler, yani çiftçiler oldu.
Oy kullanmak için kasabaya gitmeleri tüm günlerini alıyordu ve tatil olan Pazar gününü kiliseye ayırıyorlardı. Bu nedenle Kongre, ekim ve hasadın çoğunun bittiği Kasım ayının ilk Salı gününü seçmişti. Bugünse ABD’de çiftçiler nüfusun sadece yaklaşık yüzde 2’sini oluşturuyor.
Ancak bu gelenek devam ediyor ve seçim günü tatil olmadığı için seçmen sıklıkla erken saatlerde ya da iş çıkışı oy kullanmaya gidiyor. Bazı eyaletlerde ve şirketlerde oy kullanmak için izin kullanılabiliyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
