Tüm dünyanın gözü ABD seçimlerinde. Son anketler, Trump ile oy farkı azalan Demokrat Parti’nin adayı Kamala Harris’in çekişmeli eyaletlerindeki erken oy verenler arasında önde olduğunu gösteriyor.
Sadece ABD’nin değil tüm dünyanın yakından takip ettiği ABD Başkanlık Seçimi için oy verme işlemi uzun süre önce başladı. Yurtdışında yaşayan ABD vatandaşları veya seçim günü sandığa gitmek istemeyen 78 milyon kadar ABD seçmeni oylarını mektupla kullandı. 245 milyon civarındaki seçmen sayısı gözönünde bulundurulduğunda seçmenlerin yaklaşık yüzde 30’u şimdiden oy kullanmış durumda. Sandığa gitme oranının genelde yüzde 45’ler civarında seyrettiği ABD’de, sandıklar Salı günü kurulacak ve geri kalan seçmen o gün oy kullanacak.
Kıran kırana geçen bir seçim kampanyası sürecinde yapılan kamuoyu araştırmalarında hiç bir zaman bir adayın kesin kazanacağını gösteren bir sonuç elde edilmedi, aksine tüm araştırmalarda iki aday arasında yüzde 1-2 arasında gibi bir fark görülüyor. Seçim araştırmaları için bu kadar düşük farklar çok anlam ifade etmiyor. Yine de politik bilimciler 7 kritik eyaletlere gözlerini çevirerek, kimin kazanacağını anlamaya çalışıyor. Bu eyaletler, her seçimde oy tercihini farklı partilerden yana kullanan eyaletler.
Son anketlere göre Demokrat Parti’nin adayı Kamala Harris’in çekişmeli eyaletlerindeki erken oy verenler arasında önde olduğunu gösteriyor. Demokrat aday, erken oy vermiş olanlar arasında yaklaşık yüzde 8 önde. Buna karşılık rakibi Cumhuriyetçi Parti adayı Donald Trump da, oy kullanma olasılıklarının çok yüksek olduğunu ancak henüz oy kullanmadıklarını söyleyenler arasında önde. New York Times gazetesinin anketinde Harris üç kararsız eyalette biraz önde çıkarken, Trump sadece bir eyalette önde çıkıyor, diğer üçünde ise oy oranları kimin kazanacağını tahmin edemeyecek kadar yakın bulundu.
Kamala Harris (FOTOĞRAF: JEFF KOWALSKY / AFP)
Kampanyanın son gününde Harris, salıncak eyaletlerden Michigan’da konuştu. Cumhuriyetçi rakibi bir başka kritik eyalet Pensilvanya’daki bir mitingde kendisini çevreleyen kurşun geçirmez cam kürsünün arasındaki boşluklardan şikayet etti. Trump, kendisine karşı başka bir suikast girişimi olursa muhabirlerin vurulması konusunda endişe duymayacağını söyledi. Basının “ciddi anlamda yozlaşmış insanlar”dan oluştuğunu belirtirken, sözlerinin ne kadar ciddi, ne kadar şaka olduğunu anlamak bir hayli zordu.
Kamala Harris, seçimden iki gün önce Michigan eyaletinin belirleyicisi olan Arap Amerikalı ve Müslüman Amerikalı nüfusuna hitap etmeye çalıştı. ABD’li Araplar ve müslümanlar, Demokrat Parti’nin İsrail konusundaki tutumu nedeniyle, geleneksel olarak oy verdikleri Demokrat Parti’den bir hayli uzaklaşmıştı. Harris, önceki gün Michigan’daki konuşmasında “Gazze’deki savaşı sona erdirmek için elimden gelen her şeyi yapacağım” sözünü verdi. Michigan, çoğunluğu 2020’de Joe Biden’a oy veren yaklaşık 240 bin kayıtlı Müslüman seçmene ev sahipliği yapıyor. Biden, bu eyalette 2020’de rakibi Donald Trump’a karşı aradaki farkı yüksek olmayan bir zafer elde etmişti. Ancak eyaletteki Arap Amerikalılar ve Müslüman Amerikalılar, başkan yardımcısının İsrail’in Gazze’ye yönelik savaşına ilişkin tutumundan memnuniyetsizliklerini dile getiriyorlar. Trump da Pazartesi akşamı Michigan’da kampanyanın son mitingini düzenliyor.
FOTOĞRAFLAR: MEHMET DEMİRCİ / VELEV
Bu arada Harris’in Michigan konuşmalarında Trump’ın adını ağzına almaması dikkatleri çekti. Harris, “Amerika yeni bir başlangıca, yeni bir yola hazır. Amerikalı dostlarımızı bir düşman olarak değil, bir komşu olarak gördüğümüz bir yola hazır. Ben, korku ve bölünmeyle yönetilen on yıllık siyasetin sayfasını çevirmeye yemin ediyorum” dedi.
Pennsilyvania’da konuşan Donald Trump, 2020’deki yenilgisinden sonra Beyaz Saray’dan asla ayrılmaması gerektiğini söyledi. Trump, “Ayrıldığım gün ülkemizin tarihindeki en güvenli sınıra sahiptik. Ayrılmamalıydım, yani dürüst olmak gerekirse, çok iyi iş çıkardık, harika bir –“ dedi ve aniden sözünü kesti. Konuşmasında sık sık medyayı aşağılayan Trump, “Bana ulaşmak için sahte haberlerle uğraşıyorlar ama ben bundan çok rahatsız olmuyorum” dedi. Trump kendisine yönelik bir silahlı suikast daha olursa, bu sefer gazetecilerin vurulabileceğini söylerken, şaka mı yaptığı ciddi mi olduğu çok anlaşılamadı.
En kritik eyaletler arasında sayılan Ohio’da, New York Times ve Des Moines Register gazeteleri tarafından yapılan son ankette, Trump’ın yeniden seçilme ihtimali oldukça düşük belirlendi. Trump kampanyası anketi eleştirerek, “Bu anket, Trump destekçisi seçmen katılımını azaltmak için tasarlanmışt. Times’ın anketleri önyargılı örnekler içeriyor. Gerçek seçmen kaydı ve katılım eğilimlerini yansıtmıyor.” Eleştirisi yapıldı.
Bazı başkanlık yarışlarında kazanan seçim gecesi geç saatlerde veya ertesi sabah erken saatlerde açıklandı. Ancak bu sefer, birçok eyalette kıran kırana geçen yarış nedeniyle medya kuruluşlarının kimin kazandığını tahmin etmeleri her zamankinden daha uzun sürebilir.
Küçük farkla elde zaferler ayrıca yeniden sayım anlamına da gelebilir. Örneğin, kilit bir eyalet olan Pensilvanya‘da, kazanan ve kaybeden için verilen oylar arasında yarım yüzde puanı fark varsa eyalet çapında yeniden sayım gerekiyor. 2020‘de fark sadece yüzde 1,1 civarındaydı.
Bunun yanında gerek seçmen kaydına yönelik gerekse sonuçlara yönelik itirazlar da sonuçların açıklanmasını erteleyebilir. Zira Cumhuriyetçiler seçmen uygunluğu konularda halihazırda 100’den fazla dava açmış durumdalar.
2020 seçimleri 3 Kasım Salı günü gerçekleşti ancak ABD televizyon kanalları, Pensilvania’daki sonuç netleşmeden yani 7 Kasım Cumartesi günü sabahın geç saatlerine kadar Joe Biden‘ı kazanan ilan etmedi. Önceki seçimlerde ise kazanan isim çok daha erken saatlerde açıklanmıştı. 2016‘da Trump başkanlığı kazandığında, seçimden hemen sonraki gün saat 3 sularında kazanan ilan edilmişti. 2012‘de Barack Obama ikinci dönemini garantilediğinde, zaferi seçim gününde gece yarısından önce tahmin edildi.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Ancak, George W. Bush ve Al Gore arasındaki 2000 seçimi dikkate değer bir istisnaydı. Oylama 7 Kasım‘da yapıldı, ancak iki parti de Florida’da belirlenemeyen sonuçlar nedeniyle bir hukuk savaşına girdi ve yarış 12 Aralık‘a kadar karara bağlanmadı. Sonuçta ABD Yüksek Mahkemesi, Bush‘u kazanan olarak belirleyen ve ona Beyaz Saray‘ı kazandıran yeniden sayım sürecini sonlandırınca, Gore yenildiğini kabul etti.
Ülke genelinde, ilk sonuçlar Salı akşamı New York saatiyle 18:00’de (TSİ 02:00) gelmeye başlayacak. Ancak bu yarışın, uzmanların Harris veya Trump tarafından kazanılabileceğine inandığı yedi kararsız eyaletten gelen sonuçlara bağlı olması bekleniyor. Bunlar “Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Kuzey Carolina, Pensilvania ve Wisconsin.”
Başkent Washington saati ile 19:00’da (TSİ 03:00) Georgia ve beş eyalette sandıklar kapanıyor. Bu saat aynı zamanda ABD televizyonlarının ilk sonuçları vereceği saat.
Başkent Washington saati ile 19:30’da (TSİ 03:30)’da salıncak eyaletlerden Kuzey Karolina’nın da dahil olduğu üç eyalette sandıklar kapanıyor.
Başkent Washington saati ile 20:00’de (TSİ 04:00) Pensilvania ve 15 diğer eyalette sandıklar kapanıyor.
Başkent Washington saati ile 21:00‘de (TSİ 05:00) Michigan’daki sandıkların tümü kapanıyor. Ayrıca Arizona, Wisconsin ve 12 diğer eyalette de oylama sona erecek.
Başkent Washington saati ile 22:00’de (TSİ 06:00) Nevada ve iki diğer eyalette sandıklar kapanıyor.
Eğer 7 kritik eyaletten bazılarında bir aday belirgin bir üstünlük sergilemezse, seçim sonuçlarının netleşmesi, başkent Washington saati ile 24:00’ten sonraya kalıyor (TSİ 08:00).
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
