1980’LERE kadar uzanan süreçte bankalar vadeli hesaplara çok düşük faizler veriyordu. Hal böyle olunca memurlara bankaların verdiği faizlerden üç, hatta 4 katı fazla faiz vermeyi vaat edenler ortaya çıktı. Kendilerine ‘banker’ ismini veren bu dolandırıcıların kurduğu sistem kısaca şu şekilde işliyordu: Faizi, yatırılan taze parayla ödemek.
Bu sistem 1980’lerin başına kadar sıkıntısız bir şekilde işledi. Ancak 1982 yılında yaşanan krizde bilinen bütün bankerler aniden iflas etti.
Banker Kastelli (Cevher Özden)
Türkiye’ye bankerlik iş kolunu ilk tanıtan Cevher Özden’dir. 80’li yılların en kapsamlı banker skandalının müsebbibidir. Siyasi çalkalanmalar yaratmıştır.
Kamuoyunda özellikle, o dönemdeki bankerlik şirketinin adı ile (Banker Kastelli) anılan skandal, dünyanın da sayılı bankacılık krizleri arasında yer almıştır.
İsmini finans piyasalarında (borsada hisse senedi ve diğer menkul kıymet aracılığı, döviz operasyonları) 1970’lerden itibaren duyurmuş, 1980 yılında Turgut Özal tarafından finans sektörünün çehresinin değiştirilmesiyle girilen sıcak para yarışı ortamında, kısa zamanda “Banker Kastelli” adı altında, on bankanın pazarlama aracılık hizmetlerini yürütmeye başlamış, yıl içinde yaklaşık 550 bin kişinin yine yaklaşık 2,5 milyar dolar değerinde mevduatını yöneten kişi konumuna gelmiştir.
Kendisini gazetelere verdiği tam sayfa reklamlarında “sermaye piyasasına emek veren birisi” olarak tanıtan Kastelli, televizyon reklamlarında ise Cüneyt Arkın, Fikret Hakan, Ekrem Bora, İzzet Günay, Selma Güneri, Eşref Kolçak gibi ünlü isimleri oynatıp, halkın güvenini iyice kazanmıştır.
Ancak 1981 sonunda bankerler birer ikişer batmaya başlamıştır. Kastelli de bankaların “mevduat sertifikası” satmayı bırakması üzerine 1982’de batmıştır.
Ali Şen’e Karşı Başkanlık Yarışı
1982 yılında yapılan Fenerbahçe başkanlık seçimlerinde mevcut başkan Ali Şen’in karşısında aday olmuştur. Başkan seçildiği takdirde kulübe 250 milyon lira hibe vaadinde bulunmasına rağmen 202 oy almış ve 467 oy alan Ali Şen’e kaybetmiştir.
Yönettiği kaynakları kendi kredi operasyonları için kullanması sonucunda, aracılığını yürüttüğü bankaların baskısı, kendi müşterilerinin borç yükümlülüklerini yerine getirememesi ve Merkez Bankası’nın 1982 yazında yaptığı yeni düzenlemelerle Banker Kastelli adı ile anılan skandal patlak vermiş, kendisi Cenevre’ye kaçmıştır.
Skandal Temmuz 1982’de o dönemde Başbakan Yardımcısı olan Turgut Özal’ın istifasına neden olmuştur.
1982 yılında kaçan, aynı yıl yakalanıp tutuklanan Kastelli, 255 gün cezaevinde kaldıktan sonra Mayıs 1983’te serbest bırakılmıştır.
Yurt dışı hayatı, Türkiye’ye dönüşü, cezaevi ve sonrasındaki yıllarda da gündemde kalmayı başaran Özden, 2 Haziran 2008 günü Kadıköy’de bulunan ofisinde, arkasında savcıya, avukatına ve yakınlarına altı kısa not bırakmış ve silahını ağzının içinde ateşleyerek intihar etmiştir.
Kastelli’nin akıllarda kalan reklamlarında çok ünlü oyuncular oynamış ve reklam replikleri o dönemde meşhur olmuştur.
Bkz. Ali Şen, Turgut Özal
