Togg'un batarya tedarikçisi ve Siro ortağı Farasis Energy, ciddi bir mali çöküş yaşıyor. 2024'te satılan 3,94 GWh araç bataryasının büyük bir kısmını tek başına Togg alırken kriz nedeniyle Guangzhou hükümeti, Ocak 2025'te başlayan ve Nisan 2025'te tamamlanan bir süreçle şirketin kontrolünü devraldı.
Togg’un yerli otomobil üretimi için stratejik ortak olarak seçtiği Çinli batarya üreticisi Farasis Energy, 2020’deki iddialı başlangıcından bu yana büyük bir finansal türbülansın içine girdi. 2020’deki halka arzında 145 GWh kapasite hedefi açıklayan şirket, hedeflerinin uzağında kaldı.
Araştırmalara göre Farasis, 2024 yılında hedeflenen kapasitenin sadece yüzde 2,7’sine ulaşarak 3,94 GWh batarya satışı gerçekleştirebildi. Bu durum, tesislerin yüzde 2-3 bandında bir kapasite kullanım oranıyla çalışıyor olabileceğini gösteriyor.
Şirketin mali tablosu da çöküşü doğruluyor. 2023 yılını 1,87 milyar yuan (yaklaşık 262,5 milyon dolar) zararla kapatan şirket, 2024’te 11,68 milyar yuan (yaklaşık 1,64 milyar dolar) gelire karşılık 332 milyon yuan (yaklaşık 46,6 milyon dolar) zarar etti. 2025’in ilk dokuz ayında ise gelirler yüzde 28,7 düşerken, zarar 386 milyon yuana (yaklaşık 54,2 milyon dolar) ulaştı.
Karar’da yer alan habere göre finansal çöküş, Ocak 2025’te bir “devlet kurtarması” operasyonunu zorunlu kıldı. Guangzhou hükümeti, devlete ait Guangzhou Industrial Investment Holding Group (GIIHG) aracılığıyla devreye girdi.
GIIHG ve bağlı ortaklıkları, Nisan 2025 itibarıyla şirketin toplamda yüzde 16,15’lik hissesine ulaştı. Kontrol, bu hisse alımından ziyade, eski kontrolcü hissedarların (kurucular Keith Kepler ve Yu Wang dahil) kalan hisselerinin bir kısmı (yaklaşık yüzde 5,34) üzerindeki oy haklarından feragat etmeyi kabul etmeleriyle sağlandı. Bu hamle, Guangzhou hükümetini azınlık hissesine rağmen şirketin fiili kontrolcüsü haline getirdi.
Farasis, pazar konumunda da ciddi bir gerileme yaşadı. 2021’de dünyada 10. sırada yer alan şirket, Mart 2025 itibarıyla Çin’de ilk 15 batarya üreticisinin dışına düştü.
2025’in üçüncü çeyrek finansalları, pazardaki ayrışmayı netleştirdi. Pazar lideri CATL’in net karı yüzde 41,2 artışla 2,6 milyar dolara (18,5 milyar yuan) ulaşırken, Gotion’un karı da sert yükseldi. Buna karşılık, BYD’nin net karı ise yüzde 32,6 düşüşle 1,1 milyar dolara (7,8 milyar yuan) geriledi.
Farasis ise bu dönemde borsaya kote olan büyük Çinli batarya üreticileri arasında 2025’in ilk dokuz ayında net zarar açıklayan tek şirket oldu. Yüzde -5,87’lik marj ile Farasis, karlılıkta rakiplerinin çok gerisinde kalarak son sırada yer aldı.
Bu düşüş, büyük müşterilerin kayıplarıyla paralellik gösteriyor. Bir dönem Farasis’in en büyük müşterisi olan GAC Aion, 2024-2025’te alımlarını ciddi oranda azalttı. Stratejik ortak Mercedes-Benz ise 2021’de 1,05 milyar yuan (yaklaşık 147,4 milyon dolar) avans ödemesine rağmen, 2025’te LG Energy Solution ile 107 GWh’lik dev bir batarya anlaşması imzalayarak Farasis’ten uzaklaştığının sinyalini verdi.
Araştırmalar ve uzman yorumlarına göre, Farasis, küresel bir tedarikçiden çok Togg’a hizmet veren bir şirket konumuna geldi. 2024’te satılan toplam 3,94 GWh araç bataryasının büyük bir kısmını Togg’un aldığı biliniyor. Yani tedarikçi Farasis, aslında Togg’a bağımlı durumda.
Togg, Farasis’in yaşadığı mali sorunların farkında ve bu yüzden Lityum Demir Fosfat (LFP) batarya için alternatif tedarikçi arayışında. Togg CEO’su Gürcan Karakaş, IAA 2025 Münih’te yeni ortaklık hazırlıklarında olduklarını açıklamıştı.
Bu ortaklığın LFP olabileceği tahmin ediliyor ama mevcut bataryayı başka bir tedarikçiyle değiştirme planları da olabilir. Karakaş, “LFP için tedarikçi arıyoruz” demedi doğrudan.
Togg ve Farasis’in Gemlik’teki mevcut ortak girişimi olan Siro’nun faaliyetleri devam ediyor. Mart 2023’ten bu yana 70.000’den fazla batarya paketi üreten Siro, bu üretimde kullanılan hücreleri hala Farasis’in Çin’deki tesislerinden ithal ediyor. Siro Genel Müdürü N. Özgür Özel, Ekim 2025’te görevinden ayrıldı.
Türkiye’de yerel hücre üretimini başlatmak amacıyla Nisan 2023’te temeli atılan Siro hücre fabrikasının 2026’da “faaliyete geçme planı” geçerliliğini koruyor ancak henüz net bir gelişme yok bu konuda. Eş zamanlı olarak Farasis, 2025 sonunda 0.2 GWh kapasiteli pilot katı hal (solid-state) batarya üretimine başlamayı hedefliyor. Mercedes’in Ekim 2025’te 1200 km test ettiği bu teknolojinin tam ticarileşmesinin 2026-2027’yi bulması bekleniyor.
Uzmanlara göre, mevcut veriler ışığında Togg için bir dizi eylem planı gerekiyor. Tedarikçinin yaşadığı mali kriz ve teknolojik gecikme riski nedeniyle, Togg’un en kısa sürede CATL, LG Energy Solution veya Samsung SDI gibi alternatif tedarikçileri araştırmaya başlaması tavsiye ediliyor.
Ayrıca, tek tedarikçiye bağlı kalmanın risklerine dikkat çekilerek, Siro’nun 2026 yerel hücre üretim planının yakından takip edilmesi ve uzun vadede çoklu tedarikçi stratejisinin benimsenmesi gerektiği savunuluyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
