Karadağ'da Türklere yönelik saldırılar sürüyor. (FOTOĞRAF: SAVO PRELEVIC / AFP)
Karadağ’ın başkenti Podgorica’da hafta başında başlayan protestolar, kısa sürede Türk vatandaşlarını ve Türk yatırımcıları hedef alan bir yabancı düşmanlığı dalgasına dönüştü. 28 Ekim’de başlayan gösterilerde “Turci napolje” (Türkler dışarı) sloganları atılırken, bazı işyerlerine ve araçlara yönelik saldırı iddiaları ülke gündemini hâlâ meşgul ediyor.
Artan gerginlik üzerine Karadağ Parlamentosu’nda yapılan özel oturumda, son günlerde yaşanan Türklere ve Müslüman topluma yönelik tehdit ve saldırılar gündeme geldi.
Vijesti gazetesinin aktardığına göre; Başbakan Milojko Spajić, milletvekillerinin sorularını yanıtlarken, Meclis Başkan Yardımcısı Mirsad Nurković söz alarak, İslam Birliği reisi Rifat Fejzić’e yönelik tehditlerden duyduğu endişeyi dile getirdi.
Nurković, “Karadağ’da neler oluyor da biri dini liderlere böyle davranma cesaretini bulabiliyor? Bu günlerde insanlar kendilerini güvende hissetmiyor,” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Meclis’te yaptığı konuşmada, her türlü tehdit, nefret söylemi ve dini nefreti kınadığını söyleyen Başbakan Yardımcısı Aleksa Bečić, yasaların herkes için geçerli olduğunu kaydettiği konuşmasında, son bir yıl dokuz aylık dönemde yaklaşık 15 bin yabancının Karadağ yabancılar yasasını ihlal ettiğini ve 2 binden fazla kişinin deport edildiğini duyurdu.
Karadağ’da son günlerde Türk vatandaşlarına ve Türk işyerlerine yönelik protestolar ve saldırılar, ülkede dini ve etnik gerginliği artırmıştı. Başkent Podgorica’da 28 Ekim’de düzenlenen protestolarda “Türkler dışarı” sloganları atılmış, birkaç işyerine taşlı saldırı düzenlenmişti.

Karadağ’da gündem yabancılar… (FOTOĞRAF: SAVO PRELEVIC / AFP)
Olayların ardından hükümetten sınırlı açıklamalar gelirken, muhalefet ve sivil toplum temsilcileri güvenlik kurumlarını yavaş ve etkisiz davranmakla suçladı. Vijesti gazetesine göre, protestolarda en az 11 kişi gözaltına alındı; bunların dokuzu reşit olmayan gençlerden oluşuyor.
Gerilimin fitilini, Podgorica’nın Zabjelo semtinde yaşanan bir bıçaklama olayı ateşledi. Yerel bir vatandaşın yaralandığı olayda, iddialara göre saldırganlar arasında Türkiye ve Azerbaycan vatandaşı kişiler bulunuyordu. Olayın hemen ardından sosyal medyada yabancı karşıtı çağrılar yayıldı.
Ertesi gün Başbakanlık binası önünde toplanan göstericiler, göçmen ve yabancı yatırımcılara tepki gösterdi. Ancak protesto kısa sürede doğrudan Türklere yöneldi. Vijesti’nin sahadan aktardığına göre, kalabalık “Turci napolje” ve “Ovo je Crna Gora, ne Istanbul” (“Burası Karadağ, İstanbul değil”) sloganları attı. Bazı göstericiler meşaleler yakarken, kimliği açıklanmayan kişilerin beyzbol sopaları taşıdığı görüldü.
Polis, olay yerinde 11 kişiyi gözaltına aldı. İçişleri Bakanlığı, “kamu düzenini bozma ve tehlikeli madde bulundurma” suçlarından işlem yapıldığını duyurdu. Ancak protesto görüntülerinde güvenlik güçlerinin müdahalesinin sınırlı kaldığı görüldü.
Gösterilerin ardından, bazı Türk vatandaşlarına ait işyerleri ve araçların hedef alındığı bildirildi. Zabjelo ve City kvart bölgelerinde bulunan bazı dükkânların camları kırıldı, bir Türk vatandaşına ait aracın lastikleri kesildi.
Bazı anıklar, saldırıların “planlı” göründüğünü belirtti. Bir Türk iş insanı, gazeteye yaptığı açıklamada, “Karadağ’da yıllardır yatırım yapıyoruz. Bu ülkeyi seviyoruz ama son birkaç gündür korku içindeyiz” dedi.
Karadağ Ortodoks Kilisesi Metropoliti Mihailo, 30 Ekim’de yaptığı açıklamada, Türk yatırımcılara yönelik saldırıları “ülkenin itibarına zarar veren utanç verici olaylar” olarak niteledi.
Ekonomi çevreleri olayların Karadağ’ın yatırım politikalarına olumsuz yansıyabileceği uyarısında bulunurken, Türk vatandaşları ülkedeki en büyük yabancı yatırımcı gruplarından biri olduğunu vurguluyor. Türklerin Karadağ turizm sektöründeki payı yüzde 5’e ulaşmış durumda; ülkedeki şirketlerin yaklaşık yüzde 20’sinin sahibi veya ortağı Türk vatandaşları.
Son olaylar, ülkede uzun süredir süregelen “göçmen politikası belirsizliği” tartışmasını da yeniden gündeme getirdi. Vijesti gazetesinin yayımladığı analizde, Karadağ’ın net bir göç ve yabancı yatırım politikası belirleyememesi nedeniyle toplumsal öfkenin zaman zaman “yabancılara yöneldiği” vurgulandı. Yazıya göre, ekonomik durgunluk, genç işsizlik ve yolsuzlukla birleşince, toplumun belli kesimlerinde dış düşman algısı kolayca yayılıyor.
Sosyolog Dr. Ivana Vuković, Vijesti’ye yaptığı değerlendirmede, “Karadağ toplumunda özellikle son iki yılda yabancı yatırımcılara karşı sessiz bir tepki birikti. Türk ve Azerbaycan vatandaşları bu öfkenin kolay hedefi haline geldi,” dedi.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
