Avrupa Komisyonu’nun hazırladığı ilk “uygun fiyatlı konut” paketi, konut yatırımlarını kolaylaştırmayı ve kullanılmayan uyum fonlarının sosyal konut inşasına aktarılmasını da öngörüyor.
Konut sahipliği, AB’de toplam hanehalkı servetinin yüzde 63’ünü oluşturuyor. Ancak büyük kentlerde artan kira fiyatları, vatandaşların yaşam kalitesini düşürürken Avrupa Konseyi, bu krizin artık sadece sosyal değil, ekonomik bir meseleye dönüştüğünü vurguluyor.
Eurostat verilerine göre AB’de konut fiyatları 2015’ten 2025’e kadar yüzde 60,5 oranında arttı. Artış, özellikle gençler ve düşük gelirli gruplar arasında barınmayı erişilmez hâle getirirken, eşitsizliği derinleştiriyor ve popülizmi besliyor.
Yeni plan, Danimarkalı sosyal demokrat komiser Dan Jorgensen tarafından yönetilen yeni “Konut Portföyü” kapsamında hazırlanıyor. Taslağa göre Komisyon, Airbnb gibi kısa süreli kiralama platformlarının yerel konut piyasaları üzerindeki baskısını azaltmak için AB genelinde bağlayıcı kurallar getirecek. Pek çok Avrupa şehrinde bu platformlar, kent merkezlerinde yerli halkı dışlayarak fiyatları yukarı çekiyor.
Paris ve Berlin gibi başkentler, Komisyon’un konut politikalarına müdahale etmesini “ulusal yetki ihlali” olarak değerlendiriyor. Ancak AB Konseyi Başkanı António Costa, Komisyon’un bu konuda tamamlayıcı rol üstlenebileceğini belirterek, “En azından ulusal ve yerel otoritelere daha iyi çalışmaları için düzenleyici araçlar sunabiliriz” dedi. Costa, ayrıca Next Generation EU fonlarının bir kısmının doğrudan sosyal konut projelerine yönlendirilmesini önerdi.
Avrupa Konseyi’nin taslak sonuç bildirgesine göre liderler, Komisyon’dan devletlerin çabalarını destekleyecek kapsamlı bir uygun konut planını hızla sunmasını istiyor.
Eurostat verilerine göre kısa dönemli kiralık konaklamalarda patlama yaşanıyor. 2024’te AB genelinde Airbnb, Booking ve benzeri platformlar üzerinden konaklama yüzde 18,8 artışla 854 milyonu buldu. Konaklamaların yüzde 85’i yalnızca 10 ülkede gerçekleşirken, Fransa (yüzde 22,5), İspanya (yüzde 19,9) ve İtalya (yüzde 14,8) zirvede yer aldı. Tablo, turistik kiralamaların yerel konut piyasaları üzerindeki baskıyı daha da görünür kıldığına işaret ederken AB, 2026’dan itibaren konut krizini siyasi ve ekonomik öncelikler listesine dahil etmeye hazırlanıyor.