Trump ve Erdoğan (Fotoğraf: GEOFFROY VAN DER HASSELT / AFP)
ABD Başkanı Donald Trump’ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile 25 Eylül’de Beyaz Saray’da yapacağı görüşmede, Eskişehir’in Beylikova ilçesindeki nadir toprak elementleri rezervini gündeme getireceği öne sürüldü.
Sözcü gazetesinden Serdar Cebe’nin haberine göre Washington yönetimi, havacılık, savunma, uzay sanayisi ve biyomedikal alanlarda kritik öneme sahip nadir toprak elementlerinde Çin’e bağımlılıktan kurtulmak istiyor. Bu çerçevede gözler, dünyada Çin’den sonra ikinci büyük rezerve sahip olan Türkiye’ye çevrildi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı Eti Maden’in işlettiği Beylikova Florit, Barit ve Nadir Toprak Elementleri Tesisi 2023’te açılmıştı. İlçedeki rezervin büyüklüğü 694 milyon ton olarak açıklanırken, bu miktar dünyada 800 milyon tonluk Çin rezervinden sonra ikinci sırada bulunuyor.
Trump daha önce benzer bir girişimi Ukrayna ile yapmış, değerli mineral anlaşması imzalamıştı. Ancak madenlerin bulunduğu bölgenin Rus işgali altında olması nedeniyle anlaşma uygulanamamıştı.
ABD’nin Ankara Büyükelçisi Thomas Barrack, daha önce Senato Dış İlişkiler Komitesi’nde yaptığı konuşmada Türkiye’deki nadir toprak elementlerini “stratejik fırsat” olarak nitelendirmişti. Osmanlı kökenlerine vurgu yapan Barrack, Türkiye’yi hem NATO’nun askeri gücü hem de kritik madenlerde potansiyel tedarik ortağı olarak göstermişti.
Çin, küresel nadir toprak elementi üretiminin yüzde 69’unu, işleme kapasitesinin ise yüzde 90’ını elinde bulunduruyor. Bu elementler; akıllı füzelerden uydu haberleşmesine, elektrikli otomobillerden yakıt hücrelerine kadar birçok stratejik teknolojide kullanılıyor.