Bir polis şiddeti vakasından doğup dünyaya yayılan özgürlük ve eşitlik çağrısı.
Black Lives Matter (İngilizce: Black Lives Matter, Almanca: Schwarze Leben zählen, Fransızca: La vie des Noirs compte), 2013 yılında ABD’de başlayan ve siyahilerin maruz kaldığı polis şiddetine, ırkçılığa ve sistematik ayrımcılığa karşı yükselen bir sosyal harekettir. Adını, Trayvon Martin davasında sanığın beraat etmesine tepki olarak sosyal medyada atılan bir paylaşımda geçen “#BlackLivesMatter” etiketinden almıştır.
Hareket, ilk kez 2014’te Ferguson’da Michael Brown’un polis tarafından öldürülmesiyle küresel çapta ses getirdi. Ardından Eric Garner, Breonna Taylor ve özellikle 2020’de George Floyd’un öldürülmesi, BLM’i tarihin en büyük kitlesel protestolarından birine dönüştürdü.
BLM yalnızca sokak eylemleriyle değil, aynı zamanda sanat, akademi, medya ve popüler kültür aracılığıyla da görünür oldu. Hareket, ABD’nin yanı sıra İngiltere, Fransa, Almanya, Kanada, Güney Afrika ve Avustralya’da da yankı buldu.
Hayır. Hareket, siyahilerin eğitim, sağlık, iş gücü, barınma ve adalet sisteminde karşılaştığı sistematik eşitsizliklere de dikkat çekiyor.
Çünkü sosyal medya üzerinden hızla yayıldı; görsel tanıklıklar (videolar, canlı yayınlar) hareketin uluslararası kamuoyuna ulaşmasını sağladı.
“All Lives Matter” gibi sloganlarla karşıt söylemler üretildi. Ancak BLM aktivistleri, tüm hayatların önemli olduğunu kabul ettiklerini; fakat siyahilerin özel olarak tehdit altında olduğunu vurgulamak için bu slogana ihtiyaç duyduklarını açıkladılar.
Müzikten sinemaya, edebiyattan tiyatroya kadar pek çok alanda BLM ilham kaynağı oldu. Beyoncé, Kendrick Lamar, Ava DuVernay gibi sanatçılar eserlerinde bu temaya yer verdi.
ABD’de polis reformu tartışmaları hız kazandı; birçok şehirde bütçelerin yeniden dağıtılması gündeme geldi. Ayrıca siyahların siyasi temsil gücü artmaya başladı.
Müzik: Kendrick Lamar’ın “Alright” şarkısı protestoların gayriresmî marşı oldu.
Sinemada: Netflix yapımları ve belgeseller, BLM’in sesini küresel ölçekte duyurdu.
Sosyal Medya: #BlackLivesMatter etiketi milyarlarca kez paylaşılarak bir dijital dayanışma ağı kurdu.
Black Lives Matter, 21. yüzyılın en güçlü toplumsal hareketlerinden biridir. Yalnızca polis şiddetine değil, yapısal ırkçılığa karşı da mücadele ederek siyahilerin varoluşunu ve haklarını savunur. Onu özel kılan, yerel bir adalet çağrısının kısa sürede küresel bir özgürlük diline dönüşmesidir.
