Bir projenin yapılabilirliğini, sürdürülebilirliğini ve kârlılığını ortaya koyan analiz süreci.
Fizibilite Nedir?
Fizibilite (İngilizce: Feasibility, Fransızca: Faisabilité, Almanca: Machbarkeit), bir projenin ya da girişimin teknik, ekonomik, hukuki ve operasyonel açıdan uygulanabilir olup olmadığını belirlemek için yapılan kapsamlı ön çalışmadır. Genellikle bir fikir hayata geçirilmeden önce, o fikrin ne kadar “gerçekleşebilir” olduğu değerlendirilir. Bu süreç, risklerin, maliyetlerin, kaynakların ve olası sonuçların analizini içerir.
Fizibilite Çalışmasının Temel Bileşenleri
Teknik Fizibilite: Projenin teknik altyapısının mevcut olup olmadığını sorgular.
Ekonomik Fizibilite: Maliyet–getiri analizi yaparak projenin finansal olarak sürdürülebilirliğini ölçer.
Yasal Fizibilite: Hukuki düzenlemelere uygunluk araştırılır.
Operasyonel Fizibilite: İnsan gücü, lojistik ve süreç yönetiminin yeterliliği değerlendirilir.
Zaman Fizibilitesi: Projenin belirli bir sürede başarıyla tamamlanıp tamamlanamayacağı incelenir.
► Fizibilite çalışması neden gereklidir?
Çünkü her parlak fikir uygulanabilir değildir. Fizibilite çalışması, yatırım yapılmadan önce hata payını azaltır, kaynak israfını önler ve başarı şansını artırır.
► Kimler fizibilite analizi yapar?
Genellikle proje yöneticileri, yatırım danışmanları, mühendisler, finans uzmanları ve strateji ekipleri bu sürece katkı sağlar. Büyük ölçekli projelerde multidisipliner ekiplerle çalışılır.
► Hangi alanlarda fizibilite çalışması yapılır?
Yatırım projeleri, inşaat ve altyapı çalışmaları, girişimcilik fikirleri, yeni ürün geliştirme, sosyal projeler ve kamu politikaları gibi çok çeşitli alanlarda yapılır.
► Fizibilite raporu nedir?
Fizibilite çalışmasının sonunda elde edilen verilerin yazılı olarak sunulduğu dokümandır. Karar vericiler bu rapora göre yatırım yapar ya da projeyi iptal eder.
Tarihten Günümüze Fizibilite
– Antik çağlarda şehir planlamaları, tarım projeleri veya su yolları gibi büyük girişimler, dönemin teknik bilgisiyle bir tür fizibilite sürecinden geçirilirdi.
– 20. yüzyılda fizibilite kavramı, sanayileşme ve kurumsal yönetimin yükselişiyle birlikte sistematik bir disipline dönüştü.
– Günümüzde sürdürülebilirlik ve çevresel etki gibi yeni parametreler de fizibilite analizlerine entegre edilmektedir.
Popüler Kültürde Fizibilite
Belgesel: StartUp, Inside Bill’s Brain gibi içeriklerde, teknoloji projelerinin fizibilite süreçleri perde arkasında detaylı şekilde sunulur.
Sinema: The Founder (McDonald’s), Moneyball ve The Social Network gibi filmlerde bir fikrin ya da sistemin “olur mu olmaz mı” analizleri dramatik bir biçimde işlenir.
Literatür: İş dünyasına dair kitapların büyük bölümü fizibilite örnekleriyle doludur (bkz. Eric Ries – The Lean Startup).
Genel Değerlendirme
Fizibilite, hayal ile gerçek arasında köprü kuran araçtır. Riskleri öngörmek, maliyetleri hesaplamak ve başarısızlığı önceden tespit etmek için kritik öneme sahiptir. Yalnızca iş dünyasında değil, kamusal ve kişisel kararlarda da stratejik düşünmenin temelidir.
Velev’den İlgili Maddeler
► SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
► SANAYİ DEVRİMİ
► ELEKTRİK DEVRİMİ
► SOSYAL ADALET
► ENFLASYON
