Gerçekçi hikâyelerle, Bollywood’un görsel ihtişamına alternatif bir perde.
Parallel Cinema (İngilizce: Parallel Cinema, Almanca: Parallelkino, Fransızca: Cinéma parallèle), Hindistan’da 1950’lerden itibaren gelişen, ticari Bollywood filmlerine karşı “sanatsal” ve “gerçekçi” bir sinema hareketini tanımlamak için kullanılan bir kavramdır. Bu akım, toplumsal sorunları, sıradan insanların hayatlarını ve politik gerçekleri merkezine alarak “halkın sineması” olmayı hedeflemiştir.
Parallel Cinema’nın kökleri 1940’ların sonlarına ve 1950’lerin başlarına dayanır. Satyajit Ray’in Pather Panchali (1955) filmi, akımın en önemli başlangıç noktasıdır. Ritwik Ghatak, Mrinal Sen, Shyam Benegal gibi yönetmenler bu damar içinde filmler üreterek Hindistan sinemasına sanatsal saygınlık kazandırmıştır.
1970’ler ve 1980’ler, Parallel Cinema’nın altın çağı kabul edilir. Bu dönemde Hindistan’ın yoksulluk, kast sistemi, kadın hakları, işçi sorunları ve politik çalkantıları beyazperdeye taşındı. Filmler, Bollywood’un şarkı-dans formüllerinden uzak; minimal bütçeli ama güçlü anlatılarla dikkat çekti.
2000’lerden itibaren ise akım, bağımsız sinema hareketiyle birleşti. Anurag Kashyap ve Mira Nair gibi isimler, Parallel Cinema’nın çağdaş mirasçıları olarak görülür.
Bollywood eğlence odaklı, renkli ve müzikal bir sinemadır. Parallel Cinema ise ciddi toplumsal meseleleri ele alır, doğal oyunculuk ve gerçekçi mekân kullanımıyla öne çıkar.
Yoksulluk, kast sistemi, cinsiyet eşitsizliği, işçi mücadeleleri, sömürge sonrası kimlik sorunları ve bireyin toplumla çatışması.
Satyajit Ray, Mrinal Sen, Ritwik Ghatak, Shyam Benegal ve Adoor Gopalakrishnan en önemli isimlerdir.
Hindistan’da başlamış olsa da, dünya sinemasında benzer hareketlerle (İtalya’daki Yeni Gerçekçilik, İran’daki Yeni Dalga) büyük paralellikler taşır.
Evet. Dijital platformların yükselişiyle birlikte bağımsız yapımlar daha görünür hâle geldi. Parallel Cinema’nın mirası, modern Hindistan sinemasında güçlü bir damar olarak sürmektedir.
Festivaller: Cannes, Venedik ve Berlin film festivallerinde birçok Parallel Cinema yapımı ödüller almıştır.
Edebiyat İlişkisi: Filmler, çoğu kez Hint edebiyatının önemli eserlerinden uyarlanmıştır.
Modern Sinema: Netflix ve Amazon Prime, günümüzde Parallel Cinema geleneğini sürdüren filmleri küresel kitlelere ulaştırmaktadır.
Parallel Cinema, yalnızca bir sinema akımı değil; aynı zamanda Hindistan’ın toplumsal hafızasının ve eleştirel bakışının beyazperdeye yansımış hâlidir. Sanatı, toplumsal sorumlulukla birleştirmesi sayesinde, dünya sinemasında eşsiz bir yere sahiptir.
► BOLLYWOOD
► MOLLYWOOD
► KOLLYWOOD
► TOPLUMSAL ADALET
► CANNES FİLM FESTİVALİ
