Dokuz âlemi birbirine bağlayan, kökleri yeraltına, dalları gökyüzüne uzanan kozmik ağaç.
Yggdrasil (İngilizce: Yggdrasil, Almanca: Weltenbaum / Yggdrasil, Fransızca: Arbre du Monde Yggdrasil), İskandinav mitolojisinde evreni taşıyan ve tüm yaşamı birbirine bağlayan kutsal dişbudak ağacıdır. İskandinav kozmolojisine göre dokuz dünya, bu ağacın dalları ve kökleri üzerinde bulunur. Yggdrasil, hem zamanın hem mekânın ekseninde durur; tanrıların, insanların ve öteki varlıkların kaderini birbirine bağlayan kozmik bir eksen (axis mundi) işlevi görür.
Edda şiirlerinde ve Snorri Sturluson’un Prose Edda adlı eserinde Yggdrasil’in betimlemeleri yer alır. Odin’in kendini bu ağaca asarak bilgelik kazanması, mitolojide Yggdrasil’in en bilinen anlatılarındandır. Ağacın üç büyük kökü vardır: biri Asgard’daki tanrıların yanına, biri Jotunheim’daki devlerin diyarına, diğeri ise Niflheim’daki kuyulara uzanır. Köklerin altında Nidhogg adlı ejderha, dallarında ise kartallar, sincap Ratatoskr ve geyikler bulunur.
Hristiyanlık sonrası dönemde bile Yggdrasil’in sembolü, kuzey halklarının kültürel hafızasında yaşamış ve modern edebiyat ile sanatın en güçlü mitolojik motiflerinden biri hâline gelmiştir.
“Yggr” Odin’in lakaplarından biridir, “drasill” ise at anlamına gelir. Dolayısıyla “Yggdrasil”, Odin’in “atı” olarak yorumlanır; çünkü Odin kendini ağaca asarken, adeta Yggdrasil onun “asıldığı at” olmuştur.
Dokuz dünya sayılır: Asgard (tanrılar), Midgard (insanlar), Vanaheim (Vanir tanrıları), Jotunheim (devler), Alfheim (ışık elfleri), Svartalfheim (cüceler/kara elfler), Muspelheim (ateş), Niflheim (buz) ve Helheim (ölüler diyarı).
Çünkü evrenin düzeni, bu ağacın varlığına bağlıdır. Köklerinden beslenen sular, dallarındaki göklerle birleşerek kozmik bütünlüğü sağlar. Ancak Ragnarok geldiğinde Yggdrasil’in de sarsılacağına inanılır.
Odin, bilgelik kazanmak için dokuz gece boyunca kendini Yggdrasil’e asmış, yaralanmış ve sonunda rünlerin bilgisini öğrenmiştir. Bu olay, kurbanın bilgelik karşılığında verilen en büyük bedel olduğunu simgeler.
Modern edebiyat, müzik, çizgi roman ve video oyunlarında Yggdrasil, evreni birleştiren kozmik eksen olarak sıkça yer alır. Fantastik kurgu eserlerinden “Thor” çizgi romanlarına, “Assassin’s Creed: Valhalla” oyununa kadar farklı alanlarda yeniden üretilmektedir.
Edebiyat: Neil Gaiman’ın Norse Mythology kitabında Yggdrasil önemli bir merkezdir.
Sinemada: Marvel’ın Thor filmlerinde Asgard ile birlikte anılır.
Oyunlarda: God of War serisi, Yggdrasil’in kökleri üzerinden farklı âlemlere geçişi işler.
Müzikte: Viking metal grupları, şarkılarında Yggdrasil’i mitolojik bir simge olarak kullanır.
Yggdrasil, İskandinav kozmolojisinin kalbinde yer alır: yaşamın, bilginin ve evrenin sürekliliğini simgeler. Köklerinde ölüm, dallarında yaşam, gövdesinde ise bütün varlıkların buluştuğu bu ağaç, yalnızca bir mitolojik figür değil; insanlığın doğa ile kurduğu metafizik bağın en güçlü sembollerinden biridir.
► VALHALLA
► GILGAMIŞ DESTANI
► KYBALIONUN YEDİ PRENSİBİ
► İSKANDİNAV MİTOLOJİSİ
► THOR
