İstanbul Sanayi Odası’nın Temmuz 2025 verilerine göre, sanayi üretiminde son 10 ayın en sert düşüşü yaşanırken üretici maliyetleri kur baskısıyla arttı. İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, “Sanayimiz için alarm zilleri çok güçlü bir şekilde çalıyor. Ezberlerle bu kriz aşılamaz” dedi. Bahçıvan, üretimin sürdürülebilirliği için acil çözüm çağrısı yaptı.
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) açıkladığı Türkiye İmalat Sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), Temmuz 2025’te düşüş göstererek 45,9 seviyesine geriledi. Bu değer, imalat sanayisinde Ekim 2024’ten bu yana görülen en keskin yavaşlamaya işaret ederken, sektördeki olumsuz gidişatın aralıksız 16 aydır sürdüğünü ortaya koydu.
Temmuz anketinde müşteri talebindeki durgunluk, en çarpıcı bulgu oldu. Bu zayıflık, yeni siparişlerin üst üste 25. ayda da yavaşlamasına yol açtı. Dış talepteki zayıflama, ihracat siparişlerinin daralmaya devam etmesine neden oldu.
Yeni siparişlerdeki bu düşüş, üreticilerin üretim hacmini azaltmasına sebep olurken, Temmuz ayında üretimdeki daralma son 10 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Sipariş akışının yetersizliği stokların da azaltılmasına yol açtı; girdi ve nihai ürün stoklarında belirgin gerilemeler gözlendi.
Düşük girdi talebi, tedarik zincirlerindeki baskıyı hafifleterek teslimat sürelerinin kısalmasını sağladı. Buna rağmen girdi maliyetleri, Türk Lirası’nın değer kaybının etkisiyle Temmuz ayında da yükselmeye devam etti. Yine de, maliyet artışları 2025’in en düşük hızında gerçekleşti.
Satış fiyatlarındaki artış ise bir önceki aya kıyasla biraz hızlandı, ancak talepteki zayıflık nedeniyle bazı firmaların fiyat indirimi yapması artışın ılımlı kalmasına neden oldu.
İSO Türkiye Sektörel PMI raporu, 10 sektörün tamamında yeni siparişlerin gerilediğini ortaya koydu. Yalnızca elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe üretim artışı gözlenirken, en keskin daralma gıda ürünlerinde yaşandı. İstihdam ise yalnızca gıda ürünleri sektöründe arttı.
S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, firmaların yeni sipariş almakta zorlandığını ve yılın ikinci yarısında talepte toparlanma beklentisi olduğunu ifade etti. Veriler, Türk imalat sektörünün zorlu bir süreçten geçtiğini ve toparlanma için talepte iyileşmeye ihtiyaç olduğunu gösteriyor.
İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan sosyal medya hesabı X’ten yaptığı paylaşımda “Sanayimiz için alarm zilleri çok güçlü bir biçimde çalıyor. Biraz önce açıkladığımız İSO Türkiye İmalat PMI ve Sektörel PMI temmuz ayı verileri, bunun en somut, en güvenilir, en açıklayıcı göstergesidir. İSO Türkiye İmalat PMI verileri, uzun bir süredir eşik değer olan 50’nin altındaki seyriyle; sanayi ve üretim hayatımızdaki tahammül edilemez koşullara işaret ediyordu” ifadelerini kullandı.
Bahçıvan açıklamasının devamında şu ifadelere yer verdi:
“Sektörel PMI verilerinde ise haziranın ardından temmuzda da; takip edilen 10 sektörün tamamının daraldığını, özellikle geleneksel emek yoğun sektörlerdeki durumun çok daha ağır olduğunu görüyoruz. Sanayiciler olarak ülkemizin enflasyonla mücadelesine en güçlü ve fedakar desteği verirken, bu sorumluluğun ağır bedelini ödemekte olduğumuzu daha önce ifade etmiştim.
Son PMI verilerinin de ortaya koyduğu gibi bugün geldiğimiz noktaya bakarak; sanayimizin bedel ödeme sınırlarını aştığını artık görmeliyiz. Evet durum çok ciddi. Hiç kimse bu duruma kayıtsız kalamaz. Sanayicilerimizin sesine kulak verilmeli, çözümler için ivedilikle harekete geçilmeli…
Ezberlerle, alışılmış istek ve taleplerle üretim hayatımızdaki sorunların çözülemeyeceğini de artık herkes kabul etmeli… Biz İSO olarak sanayimizin ve üretim hayatımızın sorunlarına kalıcı, sürdürülebilir çözüm bulmak amacıyla yeni nesil anlayış ve bakış eşliğinde bir model ortaya çıkarmak amacıyla yoğun çalışmanın içindeyiz. Başta siyasi otorite olmak üzere tüm çözüm ortaklarımızla istişare ve diyalog halinde çalışmalarımızı yürüttüğümüz bu modeli en kısa sürede oluşturarak kamuoyuna açıklayacağız.”