Sayfa kenarlarına desen ya da renk püskürtülerek yapılan "spredge" tasarımı, kitap koleksiyonculuğunda yeni bir çılgınlığa dönüştü. Artık yalnızca genç yetişkin türünde değil, polisiye ve edebiyatta da yaygınlaşıyor.
Kitaplar yalnızca içeriğiyle değil, dış görünüşüyle de okunur. Okurların kitapla kurduğu temas artık metnin ötesine geçiyor; kapağın dokusu, cildin sesi, sayfa kenarlarının rengi bile okuma deneyiminin bir parçası. İşte bu deneyimi görsel bir ifadeye dönüştüren tasarım trendi: Spredge.
The Washington Post’un aktardığına göre, spredge kelimesi, “sprayed edge” (püskürtülmüş kenar) ifadesinden türetilmiş. Başlangıçta yalnızca fantastik ya da romantik türlerde uygulanan bu baskı yöntemi, artık edebî kurgu, polisiye, korku ve biyografi türlerine de sıçramış durumda. Özellikle ABD’deki büyük zincir kitabevleri (Barnes & Noble, Waterstones, Indigo) ve özel baskı odaklı yayınevleri bu trendi hızla benimsiyor.
Kitap sayfalarının dış kenarlarına uygulanan bu renk veya desenler, çoğu zaman kitabın içeriğiyle uyumlu metaforlar içeriyor. Örneğin Sarah J. Maas’ın House of Flame and Shadow (Alev ve Gölge Evi) romanının turuncu alev geçişli kenarları, hikâyedeki kaotik büyü atmosferini görselleştiriyor. Polisiye türünde yayımlanan bazı romanlarda ise parmak izi ya da kan sıçraması efekti kullanılıyor.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Bu estetik tercih, yalnızca tasarımcıların değil, kitap koleksiyoncularının ve sosyal medya okurlarının da ilgisini çekmiş durumda. TikTok’taki #spredge etiketi milyonlarca görüntülemeye ulaştı; okurlar bu özel baskıları “sınırlı sayıda üretilmiş görsel objeler” olarak değerlendiriyor. Yayıncılar içinse bu, azalan fiziksel kitap satışlarına karşı yeni bir ikna yöntemi.
Eleştirmenler, bu uygulamanın bazı durumlarda metinden çok nesneye odaklı bir okuma alışkanlığı yarattığını ve “içeriğin süslenmiş formunu” öne çıkardığını savunuyor. Öte yandan, basılı kitabın estetik bir değer taşıdığı savı da bu eleştirilerin karşısında duruyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
