Toplumsal tarih anlatıları çoğunlukla erkek egemen bakış açısıyla şekillenmişken, kadınların deneyim ve tanıklıklarının eksikliği sanat ve kültür alanlarında da uzun yıllar boyunca hissedildi. Sanatçı Aslı Filiz, bu sessizliği “Kadınların Hafızası” (Frauengedächtnis / Bîrgeha Jinan) adlı sergisiyle görünür kılmayı hedefliyor.
24 Haziran 2025’te Almanya’nın Hamburg kentinde, Hamburg Üniversitesi Konukevi’nde (Gäestehaus der Universität Hamburg) açılan sergi, kadınların tarihsel bellekteki yerini yeniden düşünmeye davet ediyor.
Filiz, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, sergiyi şöyle anlatıyor:
“3 ay sürecek olan sergimde yer alacak eserlerim; kadınlığın, direnişin, hafızanın ve kültürel kimliğin kesiştiği bir alandan doğdu. Her biri, kadına biçilen rollerin, dayatılan normların ve tarih boyunca üzerimize yüklenen mitlerin karşısında bir duruşu temsil ediyor.
‘Ben Havva’dan ‘Jin Jiyan Azadi’ye, ‘Sessiz Çığlık’tan ‘Jina Mahsa Amini’ye kadar her figür, kendi sesiyle konuşuyor. Kimi zaman susarak, kimi zaman isyanla, ama daima kendi varlığını onurlandırarak.
Bu eserlerle, kadının sadece mağdur değil; düşünen, seçen, sorgulayan ve dönüştüren bir özne olduğunu vurguluyorum. Mezopotamya’dan günümüze uzanan kültürel motifleri, kişisel tecrübemle ve kadınların kolektif belleğiyle birleştirerek tuvale taşıyorum.
Benim için sanat; sadece estetik değil, bir anlatım biçimi, bir hafıza taşıyıcısı ve bir direniş dilidir. Bu sergi, yalnızca görsel bir yolculuk değil; aynı zamanda kadınlara kulak veren, geçmişle yüzleşen ve geleceğe umutla bakan bir çağrıdır.”
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Sanatçı, kadınların hem bireysel hem de toplumsal düzeyde tarihin seyrini nasıl etkilediğini sorgularken, eserlerinde kadın algısını, hafızasını ve direniş biçimlerini görselleştiriyor.
Sergi, ziyaretçilerine hem estetik hem de düşünsel bir deneyim sunuyor. Filiz’in çalışmaları, sadece kadınların yaşadıklarını değil, aynı zamanda unutturulmaya çalışılan anlatıların da yeniden hatırlanmasını sağlıyor.
Sergi, 24 Eylül 2025 tarihine kadar ziyaretçilere açık olacak.
Aslı Filiz, Bingöl’ün Karlıova ilçesinde doğdu. Ailesiyle birlikte 1992 yılında İstanbul’a göç etti. Grafik tasarım eğitimi aldıktan sonra 2010 yılında Beykent Üniversitesi’nden mezun oldu. Mezuniyetinin ardından kısa bir süre Özgür Gündem gazetesinde staj yaptı ve sonrasında çeşitli yayınevleri ve reklam ajanslarında grafik tasarımcı olarak çalıştı. Sanat ve tasarım alanındaki birikimini zamanla tuval çalışmalarına taşıdı.
Yaklaşık 20 yıldır afiş, logo ve albüm kapakları gibi tasarım işlerinde üretim yapan Filiz, Metin Kemal Kahraman, Ciwan Haco ve Garibe Gezer gibi isimlerle çalıştı. 2019’dan bu yana Hamburg Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde (HFBK) resim ve grafik çalışmaları yürütüyor.
Filiz’in işleri Mezopotamya kültüründen, kadın hafızasından ve toplumsal adaletsizliklerden besleniyor. İlk kişisel sergisi “Mezopotamya Renkleri” 2022 yılında Hamburg’da açıldı. Ardından “Yaşayan Kadınlar” ve “Kadınların Hafızası” başlıklı sergilerle sanatını kadınların direnişi, belleği ve bedensel varoluşu ekseninde derinleştirdi.
Sanatında hem politik hem mitolojik bir dil kuran Aslı Filiz, köklerinden gelen sembolleri evrensel bir duyarlılıkla yeniden yorumluyor.