Fotoğraf: YouTube / The Civilians / Artificial Flavors
New York’taki bağımsız tiyatrolardan 59E59, geçtiğimiz aylarda “Fur and Revelations” adlı sıra dışı bir prodüksiyona ev sahipliği yaptı. Oyunun özgünlüğü yalnızca sahneleme biçiminde değil, metninde gizliydi: Senaryo, yapay zekâ aracılığıyla üretildi. Her akşam, ChatGPT’ye verilen farklı yönlendirmelerle yeniden yazılan oyun, izleyiciye her temsilde bambaşka bir hikâye sundu.
Performans, The Civilians adlı tiyatro topluluğunun “Artificial Flavors” başlıklı yapay zekâ odaklı araştırma projesinin bir parçasıydı. Oyuncular, canlı olarak değişen metinlere uyum sağlamak zorundaydı; bu da provanın ötesinde, sahnede gerçek zamanlı doğaçlamalarla karşılık verilmesi anlamına geliyordu.
Washington Post’un aktardığına göre, projenin yaratıcıları bu süreci “insan-yapay zekâ ortak yazımı” olarak tanımlıyor. Ancak eleştiriler de yok değil: Bazı tiyatrocular, yapay zekânın insan ruhunun katmanlı yapısını yansıtmakta zorlandığını, dramatik yapı kurma konusunda mekanikleştiğini savunuyor.
Yine de bu deney, tiyatro tarihinde bir ilk olmasa da, AI teknolojilerinin yaratıcı sahalara entegrasyonunda önemli bir dönemeç olarak kabul ediliyor. Özellikle hikâye anlatıcılığı, rol çözümlemesi ve metin üretim süreçlerinin nasıl evrileceği konusundaki tartışmalar bu oyunla birlikte alevlendi.
Türkiye’de de son dönemde deneysel sahnelerde benzer yapay zekâ odaklı denemelerin gündeme geldiği biliniyor. Bu gelişme, hem yaratıcı yazarlık hem de sahneleme pratikleri açısından yeni kapılar aralayabilir.