Kısa öyküyle Booker kazanılır mı? Banu Mushtaq bunu başardı. Hem de anadili İngilizce olmayan bir kadın yazar, yerel bir dille, dünya edebiyatına yeni bir kapı açarak.
Uluslararası edebiyat dünyası, 20 Mayıs 2025 gecesi Londra’daki Tate Modern’de gerçekleşen törenle yeni bir dönüm noktasına tanıklık etti. Hindistan’ın Karnataka bölgesinden yazar Banu Mushtaq, Heart Lamp: Selected Stories adlı kısa öykü kitabıyla Uluslararası Booker Ödülü’nü kazandı. Bu başarı yalnızca kişisel bir zafer değil; Kannada diliyle yazılmış ilk eser olarak bu ödüle layık görülmesi ve ödül tarihindeki ilk kısa öykü koleksiyonu olması açısından da edebiyat tarihinde bir ilk.
77 yaşındaki Banu Mushtaq, eserlerinde güney Hindistan’daki kadınların gündelik yaşamlarını, kast sistemiyle şekillenmiş sosyal yapıyı ve kuşaklar arası değişimi derinlikli gözlemlerle aktarıyor. Onun dünyası; küçük mutfaklar, fısıltılı isyanlar, suskun anneler ve sıradan görünümlerin ardındaki büyük kırılmalarla örülü. Kitabın İngilizceye çevirisini üstlenen Deepa Bhasthi ile birlikte 50.000 sterlinlik ödülü paylaşan Mushtaq, bu ödülle yalnızca Kannada edebiyatını değil, tüm “küçük dil” edebiyatlarını sahneye taşıdı.
The Booker Prize Vakfı’nın aktardığına göre, jüri başkanı yazar Max Porter, Heart Lamp hakkında, “İngilizce içinde yeni bir doku yaratan radikal bir çeviri” tanımlamasını yaptı. Kitabın “kadınların yaşamlarına dair güçlü ve şiirsel yansımalar” sunduğunu belirtti. Çevirmen Deepa Bhasthi’nin emeği de ödül gecesinde özel olarak takdir edildi.
Times of India gazetesinin yorumuna göre, Mushtaq’ın bu başarısı Karnataka edebiyatı için bir “tarihi an” niteliği taşıyor. Yerel dillerle üretilmiş edebiyatın yıllarca göz ardı edildiğini belirten köşe yazarları, Heart Lamp’ın başarısının Hindistan’daki kadın edebiyatına da küresel düzeyde alan açtığını vurguladı.
Türkiye’de özellikle çeviri edebiyatla ilgilenen okurlar için bu gelişme son derece çarpıcı. Zira Heart Lamp’ın başarısı, yerel dillerden doğan öykülerin uluslararası literatürde nasıl yankı bulabileceğine dair umut verici bir örnek. Aynı zamanda, kısa öykü gibi “küçük” görülen türlerin büyük anlatı gücü taşıyabileceğini bir kez daha hatırlatıyor.
Velev'i
Google Haberler üzerinden takip edin
